گام بعدی تلسکوپ رمزگشای جهان تاریک چیست؟

تلسکوپ فضایی «اقلیدس» که روز اول ژوئیه بر فراز موشک شرکت «اسپیس‌ایکس» پرتاب شد، اکنون در سراسر فضای خالی پرواز می‌کند اما سفر آن تازه آغاز شده است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از isna و به نقل از اسپیس، تلسکوپ فضایی «اقلیدس»(Euclid) متعلق به «آژانس فضایی اروپا»(ESA)، روز اول ژوئیه ساعت ۱۱:۱۱ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی با موشک «فالکون ۹»(Falcon ۹) شرکت «اسپیس‌ایکس»(SpaceX) از مجتمع پرتاب فضایی ۴۰ در «پایگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال»(CCSFS) به فضا پرتاب شد و سفر طولانی خود را آغاز کرد.
«جوزف اشباخر»(Josef Aschbacher) مدیرکل آژانس فضایی اروپا، در یک نشست توجیهی پس از پرتاب گفت: می‌توانید تمام تنش و فشاری را که وارد می‌شود، تصور کنید. هنوز همه تنش‌ها از بین نرفته‌اند.
وی افزود: این واقعا یک پرتاب خارق‌العاده بود؛ از قرار دادن فضاپیما در مدار گرفته تا فرآیند جداسازی آن از موشک. با وجود این، پژوهشگران تا زمان روشن شدن تجهیزات گوناگون نگران هستند. این کار یک یا دو هفته طول می‌کشد.
تلسکوپ فضایی، ماه آینده را در رفت و آمد به «نقطه لاگرانژ ۲» خواهد گذراند که حدود ۱.۵ میلیون کیلومتر از سیاره ما در طرف مقابل خورشید فاصله دارد.
«جوزپه راکا»(Giuseppe Racca) مدیر پروژه اقلیدس، در مصاحبه با اسپیس گفت: سپس، یک رشته پیچیده از آزمایش‌ها و مشاهدات انجام خواهد شد تا اطمینان حاصل شود که تجهیزات تلسکوپ برای مأموریت نهایی آن آماده هستند. ماموریت نهایی تلسکوپ اقلیدس، پیدا کردن شواهدی از ماده تاریک نامرئی و انرژی تاریک و چگونگی شکل‌گیری جهان ما است.
اکنون که اقلیدس در فضا است و سیگنال‌هایی را به خانه می‌فرستد، اولین وظیفه‌اش این خواهد بود که خود را در مسیر درست نقطه لاگرانژ ۲ قرار دهد. این هدف تقریبا دو روز پس از پرتاب محقق می‌شود و مسیر تلسکوپ در طول سفر آن مورد تأیید قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که در مسیر درست حرکت می‌کند.
اقلیدس در ماه اول سفر فضایی خود، به سمت نقطه لاگرانژ ۲ پرواز می‌کند و به طور طبیعی تا دمای فضا خنک می‌شود. این در حالی است که همه تجهیزات و سیستم‌ها برای فضا مورد بررسی قرار می‌گیرند. سپس مهندسان در ماه‌های دوم و سوم، عملکرد اقلیدس را در برابر آنچه ما روی زمین انتظار داریم، ارزیابی می‌کنند. این احتمالا شامل انتشار برخی تصاویر تنظیم‌شده است اما نمایندگان ماموریت در مورد زمان‌بندی سخت‌گیرانه نیز صحبت می‌کنند.
راکا گفت: پس از این سه ماه، ما باید برای آغاز مشاهدات علمی آماده باشیم اما هنوز هم باید تنظیمات خاصی را انجام دهیم. با این فرض که هیچ چیز در طول آزمایش خراب نشود، اقلیدس احتمالا حدود هشت ماه آینده کاملا آماده خواهد شد.
تنظیمات طولانی اقلیدس، شبیه به آن چیزی بود که «تلسکوپ فضایی جیمز وب»(JWST) ناسا پس از پرتاب و سفر خود به نقطه لاگرانژ ۲ تجربه کرد. جیمز وب به بخش‌های کوچک جهان با جزئیات بسیار نگاه می‌کند؛ در حالی که اقلیدس قرار است بخش‌های بزرگی از آسمان را برای ارزیابی خمش نور به دور ستاره‌ها یا کهکشان‌ها مورد بررسی قرار دهد. این نشانه‌ای از جهان تاریک است.
راکا ادامه داد: اعضای گروه به ویژه در مورد کیفیت عکس نگران هستند زیرا کیفیت عکس‌ها ممکن است تحت تاثیر عواملی مانند رطوبت قرار بگیرد. تنها چند نانومتر یخ آب می‌تواند بر کیفیت عکس‌ها تأثیر بگذارد.
اگر اقلیدس کمی رطوبت پراکنده داشته باشد، یک طرح پشتیبان وجود دارد اما «رنه لوریج»(René Laureijs) دانشمند پروژه، در مصاحبه با اسپیس گفت که این کار مشکل خواهد بود و باعث ایجاد شکاف در برنامه خواهد شد.
اقلیدس باید به سرعت حرکت کند تا نقشه ۱۵ هزار درجه مربع(یک سوم آسمان) را نشان دهد. بنابراین، گروه ماموریت با نگرانی تماشا خواهند کرد تا مطمئن شوند که تلسکوپ آماده حرکت است.
لوریج خاطرنشان کرد: اگر به حذف رطوبت نیاز باشد، انجام دادن این کار برای اتمام به موقع بررسی مشکل خواهد بود اما هنوز جا برای آن وجود دارد.