دنبالهدار معروف به C/2022 E3 (ZTF) سرانجام پس از ۵۰ هزار سال بار دیگر در آسمان در حال ظاهر شدن است و میتوان این شیء درخشان کیهانی را از زمین مشاهده کرد.
این جسم کوچک، صخرهای و یخی که قطر آن حدود یک کیلومتر تخمین زده میشود، در سفر دور و دراز خود یک بار دیگر به زمین نزدیک شده و در نتیجه به اوج درخشندگی خود رسیده است.
در واقع وقتی دنبالهداری به خورشید نزدیک میشود، یخ موجود در هسته آن تصعید میشود و دنبالهای طولانی از غبار را بیرون میدهد که نور خورشید را منعکس میکند.
طبق مدلهای فعلی، این دنبالهدار با دوره طولانی از مخزن «ابر اورت» سرچشمه گرفته است. این ناحیه، که شامل منطقهای وسیع در فاصله تقریبا یک سال نوری از خورشید میشود و در محدوده میدان گرانش آن قرار گرفته، زادگاه این دنبالهدار بوده است. دانشمندان میگویند این دنبالهدار برای اولین بار حدود ۵۰ هزار سال پیش از این مکان حرکت کرده و تا امروز به آن سمت برنگشته بود.
طبق گفته منجمان، اینبار احتمالا این دنبالهدار «بهطور دائم» از منظومه شمسی خارج میشود و به همین خاطر آخرین فرصت برای مشاهده آن از نزدیک است. امری که به دانشمندان اجازه خواهد داد تا اطلاعات بیشتری از ترکیب دنبالهدارها کسب کنند.
چگونه میتوان دنبالهدار را در آسمان مشاهده کرد؟
دنبالهدار همینک در آسمان قابل مشاهده است، اما احتمالاً نه با چشم غیرمسلح مگر اینکه از آلودگی نوری دور باشید. اگر میخواهید درخششی از شکوه و عظمت دوردست و خاموش این دنبالهدار را ببینید، مکانی تاریک و به دور از نورهای شهری را پیدا کنید. با استفاده از یک تلسکوپ و کمی صبر احتمالا واضحترین دید را پیدا خواهید کرد.
ناسا در بیانیهای در این باره میگوید: «میتوان آن را با چشم غیرمسلح در آسمان توابع روستایی با آلودگی نوری کم دید. با این حال برای مشاهده هرگونه نشانهای از هاله سبز زیبا و دم غبار سفیدمانند و دم بلند یونی، تلسکوپ مورد نیاز است.»
وضعیت مشاهده در نیمکره شمالی در اواخر ماه ژانویه تا اوایل فوریه بهبود می یابد؛ این زمانی است که دنبالهدار نزدیکترین فاصله را از زمین پیدا خواهد کرد. در شبهای ۲۶ و ۲۷ ژانویه (۶ و ۷ بهمن) میتوان این دنبالهدار را به راحتی در حال عبور از نزدیکی شرق کاسه دب اصغر پیدا کرد.
در غروب اول فوریه (۱۲ بهمن)، زمانی که این دنبالهدار از نزدیکترین فاصله از زمین عبور میکند، در محدوده صورت فلکی کم نور «زرافه» قرار خواهد گرفت.
با این حال تخمین زده میشود که این دنبالهدار فقط کمی درخشانتر از وضعیت قبلی خود خواهد بود به همین جهت توسط اخترشناسان بهسختی قابل مشاهده است. این امر با افزایش هلال ماه که در ۵ فوریه (۱۷ بهمن) به اوج کامل خواهد رسید، سختتر خواهد شد.
در اواسط فوریه، این دنبالهدار به همان شکلی که ظاهر شده بود، به آرامی از آسمان ما ناپدید میشود. اخترشناسان میگویند شبیهسازیهایی وجود دارد که نشان میدهد این دنبالهدار میتواند از منظومه شمسی «فرار» کند و اساساً از نیروهای گرانشی خورشید پیشی بگیرد. این میتواند به این معنی باشد که این دنبالهدار هرگز باز نخواهد گشت و یا دستکم برای میلیونها سال ظاهر نخواهد شد.
دنبالهدار C/2022 E3 (ZTF) در ماه مارس ۲۰۲۲ در حین عبور از مدار مشتری از سوی برنامه بررسی آسمان نجومی معروف به ZTF در رصدخانه پالومار در کالیفرنیای آمریکا کشف شد.
منبع: یورونیوز