1403/09/14 - 2 جمادى الآخرة 1446 - 2024/12/04
العربیة فارسی

Astronomical Research Center (A.R.C.)

مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
6439 | واحد خبر مركز | 1401/08/25 267 | چاپ

انفجاری خورشیدی که معادل ۱۰۰ هزار بمب اتم انرژی دارد

به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا و به نقل از آی‌ای، ‌ پس از آن که یک عکاس پدیده‌ای به نام بمب‌های الرمن را روی سطح خورشید ثبت کرد، علاقه‌مندان به فضا به انتظار این پدیده نشستند. این تصویر توسط "Spaceweather" به اشتراک گذاشته شد و هیجان زیادی را در مورد نزدیک شدن چرخه خورشیدی به اوج خود، برانگیخت.

خورشید یک چرخه ۱۱ ساله را طی می‌کند که در آن، قطب‌های مغناطیسی ستاره ما جابه‌جا می‌شوند و قطب شمال به قطب جنوب تبدیل می‌شود و بالعکس. دانشمندان خورشیدی دهه‌هاست که سطح خورشید را رصد می‌کنند تا بفهمند این فرآیند چگونه روی می‌دهد و چه تأثیری بر ما می‌گذارد.

با افزایش فعالیت خورشید، دانشمندان شاهد افزایش تعداد لکه‌های خورشیدی در سطح آن هستند. این لکه‌ها ناشی از متمرکز شدن میدان‌های مغناطیسی در مناطق خاصی از خورشید است که به طور موقت فرآیند همرفت را در این ستاره متوقف می‌کنند. درجه حرارت در این نواحی به طور قابل توجهی کاهش یافته و باعث می‌شود تا نواحی تیره‌تر به نظر برسند و از این رو لکه خورشیدی ایجاد شود.

شراره‌های خورشیدی و خروج جرم از تاج خورشیدی

دانشمندان خورشیدی با دقت به لکه‌های خورشیدی نگاه می‌کنند، زیرا آنها می‌توانند به طور خود به خود فوران کنند تا توده‌های بزرگی از ذرات خورشیدی، به نام جرم تاجی (CMEs)، یا مقادیر بالای تشعشات خورشیدی، به نام شراره‌های خورشیدی را به سمت بیرون پرتاب کنند.

هنگامی که این تشعشات به سمت زمین می‌آیند، با لایه‌های بالایی جو وارد تعامل می‌شوند و در نتیجه شفق‌های قطبی زیبایی در آسمان شب به وجود می‌آید. اگرچه جو زمین ساکنان را در برابر این تشعشات خورشیدی محافظت می‌کند اما فضاپیماها و فضانوردان از سپر محافظتی یکسانی برخوردار نیستند و باید در برابر این پدیده‌ها از خود محافظت کنند.

متاسفانه، با وجود سال‌ها فعالیت، دانشمندان هنوز نمی‌توانند زمان دقیق وقوع این رویدادها را پیش‌بینی کنند و منابع بیشتری برای درک جزئیات بیشتر این پدیده‌ها اختصاص داده شده است.

بمب‌های الرمن

یکی از این پدیده‌ها "بمب‌های الرمن" نام دارد که به افتخار فردیناند الرمن(Ferdinand Ellerman)، فیزیکدانی که بیش از یک قرن قبل، در سال ۱۹۱۷ آنها را مشاهده کرد، نامگذاری شده است.

به کار بردن واژه "کوچک" یک اصطلاح نسبی است زیرا هر بمب الرمن حدود ۱۰۲۶ اِرگ(erg) انرژی آزاد می‌کند که معادل ۱۰۰ هزار بمب اتمی است.

این انفجارها معمولاً به دلیل پیچیدگی مغناطیسی روی سطح خورشید که قطبیت آن در حال تغییر شکل است، رخ می‌دهند. همانطور که قطب‌های این ستاره برای رسیدن به موقعیت‌های مورد نظر خود در حرکت هستند، ماده خورشیدی قطب‌های مخالف به یکدیگر برخورد می‌کنند، دوباره به هم متصل و به وقوع این انفجارها منجر می‌شوند.

وایلر(Weiller) این بمب‌های الرمن را زمانی که روی لکه‌های خورشیدی AR۳۱۴۰ و AR۳۱۴۱ در حال وقوع بودند، ثبت کرد. این تصویر طی یک تصویربرداری ۳۰ ثانیه‌ای ثبت شده است و دانشمندان حدس می‌زنند که یک شراره خورشیدی تمام عیار به زودی رخ دهد.

یک رشته مغناطیسی که در بالای لکه‌های خورشیدی نیز مشاهده شد، روز یکشنبه فوران کرد و انتظار می‌رود که خروج جرم خورشیدی بعدی در روز ۱۸ نوامبر رخ دهد و از نزدیکی زمین عبور کند. انتظار می‌رود تعامل محدود این جرم خورشیدی با جو زمین باعث ایجاد یک طوفان ژئومغناطیسی جزئی شود که می‌تواند باعث خاموشی‌های رادیویی یا نوسانات لحظه‌ای برق در شبکه‌های برق شود. همچنین انتظار می‌رود نمایشی از شفق‌های قطبی زیبا نیز بر فراز قطب شمال دیده شود.