روز شنبه، سه فضانورد چینی پس از ۶ ماه اقامت در ایستگاه فضایی ساخت این کشور و اتمام موفقیت آمیز این ماموریت به زمین پا نهادند و با این کار چین یک گام بسیار مهم در صنعت فضایی خود برداشت.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از isna، چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان میلیاردها دلار در برنامه فضایی نظامی خود صرف کرده است و در نهایت نیز امیدوار است بتواند انسان را به ماه بفرستد.
چین برای آنکه بتواند همپای رقبایی چون ایالات متحده آمریکا و روسیه شود، راه زیادی را طی کرده است؛ چرا که فضانوردان این دو کشور تاکنون اکتشافات فضایی گستردهای را انجام دادهاند و تجربه بسیاری نیز در انجام این کار دارند. در ادامه نگاهی به برنامه فضایی این کشور و آنچه این کشور تاکنون انجام داده و یا در آینده قصد دارد انجام دهد، میاندازیم.
"مائو تسهتونگ" رئیس جمهور وقت چین در سال ۱۹۵۷ بلافاصله پس از پرتاب اسپوتنیک توسط اتحاد جماهیر شوروی، گفت: ما نیز چند ماهواره خواهیم ساخت.
بیش از یک دهه طول کشید؛ اما بالاخره در سال ۱۹۷۰، چین اولین ماهواره خود را سوار بر موشک "لانگ مارچ" پرتاب کرد. پرواز سرنشین دار انسانی چنین دهه بیشتر به طول انجامید، اما در سال ۲۰۰۳ چین اولین فضانورد خود به نام "یانگ لیوه" (Yang Liwei) را به فضا فرستاد. با نزدیک شدن به پرتاب، نگرانیها در مورد موفقیت این ماموریت باعث شد پکن در آخرین لحظه پخش زنده تلویزیونی را لغو کند. اما عملیات به آرامی پیش رفت و "یانگ" در طی یک پرواز ۲۱ ساعته با شنژو ۵ ، ۱۴ بار به دور زمین چرخید.
گفتنی است چین تاکنون هفت پرواز سرنشیندار انجام داده است. پس از گام نهادن آمریکا و روسیه، چین ساخت ایستگاه فضایی خود را آغاز کرد. آزمایشگاه تیانگونگ ۱ در سال ۲۰۱۱ پرتاب شد. در سال ۲۰۱۳ دومین فضانورد زن چینی به نام "وانگ یاپینگ" یک ویدئو ازداخل ماژول این ایستگاه فضایی برای تمام کودکان سراسر جهان ثبت کرد. این فضاپیما همچنین برای آزمایشهای پزشکی و مهمتر از همه آزمایشهایی که برای آمادهسازی ساخت ایستگاه فضایی در نظر گرفته شده بود، استفاده شد.
پس از آن در سال ۲۰۱۳ ماهنورد چین موسوم به "جید ربیت"(Jade Rabbit) خاموش شد و ارسال سیگنالها به زمین را متوقف کرد. با این حال، در نهایت سطح ماه را به مدت ۳۱ ماه و بسیار فراتر از طول عمر مورد انتظار آن، بررسی کرد.
در سال ۲۰۱۶ چین دومین آزمایشگاه مداری خود موسوم به "تیانگونگ-۲" را پرتاب کرد. فضانوردانی که از ایستگاه بازدید کردند، آزمایشاتی را روی کشت برنج و گیاهان دیگر انجام دادند.
در دوره رئیسجمهور "شی جین پینگ"، برنامههای رؤیای فضایی چین به مرحله اجرا درآمد. پکن به دنبال این است که پس از سالها عقب ماندن همانند ایالات متحده و روسیه، به کاوش فضا بپردازد.
علاوه بر یک ایستگاه فضایی، چین همچنین در حال برنامهریزی برای ساخت پایگاهی در ماه است و سازمان فضایی ملی این کشور اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۲۰۲۹ یک ماموریت سرنشین دار به ماه را پرتاب کند. اما ماموریت سفر به ماه در سال ۲۰۱۷ و زمانی که موشک لانگ مارچ-۵ Y۲( یک پرتابگر فوق سنگین) در ماموریت ارسال ماهوارههای ارتباطی به مدار ناکام ماند، با شکست مواجه شد.
این امر باعث به تعویق افتادن پرتاب ماموریت "چانگ ای ۵" شد که در ابتدا برای جمعآوری نمونههای ماه در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ برنامه ریزی شده بود. ربات دیگری به نام "چانگ ای ۴" در ژانویه ۲۰۱۹ در سمت پنهان ماه فرود آمد. به دنبال آن یکی از آنها سال بعدش در سمت پیدای ماه فرود آمد و پرچم چین را بر سطح ماه برافراشت. این فضاپیمای بدون سرنشین در ماه دسامبر با سنگ و خاک جمعآوری شده از ماه به زمین بازگشت.
چین ۲۳ نوامبر سال ۲۰۲۰ نیز کاوشگر "چانگ ای ۵" خود را به سمت کره ماه پرتاب کرد. چین این کاوشگر را با این هدف پرتاب کرد که نمونههایی از خاک و سنگهای ماه را به زمین بازگرداند. این کاوشگر پس از ۱۱۲ ساعت سفر، در تاریخ ۲۸ نوامبر به مدار ماه وارد شد و سپس در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰ به زمین بازگشت. این کاوشگر در مجموع ۱۷۳۱ گرم نمونه که عمدتا سنگ و خاک بود را از سطح ماه جمعآوری کرده بود. چین با این ماموریت موفقیت آمیز تبدیل به سومین کشوری شد که نمونههای قمری را چند دهه بعد از ایالات متحده و شوروی سابق به زمین آورده است. آخرین ماموریت بازگرداندن نمونه ماه مربوط به ماموریت "لونا۲۴"(Luna ۲۴) اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۶ بود.
در فوریه ۲۰۲۱، اولین تصاویر از مریخ توسط ماموریت "تیان ون۱" ارسال شد. "تیان ون-۱" اولین ماموریت کاوش مریخ توسط چین است که شامل یک مدارگرد، یک فرودگر و یک سطحنشین است. "تیان-ون ۱" در ماه فوریه سال گذشته میلادی به مریخ رسید و در ماه مه، سطحنشین حامل مریخ نورد ژورونگ روی یک ناحیه به نام "یوتوپیا پلانیتیا"(Utopia Planitia) که دشت وسیعی در نیمکره شمالی مریخ است، فرود آمد. گرچه مریخ نورد ژورونگ برای یک ماموریت سه ماهه طراحی شده بود، اما این مریخ نورد عملکرد خوبی داشت و توانست بیش از زمان مدنظر محققان در مریخ کاوش کند که این موضوع محققان را شگفت زده کرد. در طی یک دوره چهار ماهه، این مریخنورد توانست مسافتی در حدود بیش از ۱۰۰۰ متر از سطح مریخ را پیموده و از مناطق مختلف آن ناحیه بازدید کند.
"تیان-ون-۱" هفت محموله علمی با خود دارد که شامل دوربینهایی با وضوح متوسط و بالا برای نقشهبرداری از مناطق بزرگ مریخ و عکسبرداری از سطح این سیاره است. علاوه بر آن رادار کاوش زیرسطحی MOSIR و رادار صوتی به جستجوی یخ در زیر سطح سیاره سرخ میپردازند. اهدافی که مورد کاوش قرار میگیرند، شامل دهانههای برخوردی، آتشفشانها و درهها است. "تیان-ون-۱" با خود یک طیفسنج کانیشناسی نیز دارد که با آن ترکیبات سطح سیاره سرخ را مورد بررسی قرار میدهد. دادههای به دست آمده از "تیان-ون-۱" برای برنامهریزی ماموریتهای آینده به مریخ نیز مورد استفاده قرار میگیرد که از جمله آنها میتوان به ماموریت بازگرداندن نمونه از مریخ در سال ۲۰۲۸ اشاره کرد.
"شنژو-۱۳" آخرین ماموریت سال گذشته میلادی برای ساخت ایستگاه فضایی بود. ایستگاه فضایی چین حداقل ۱۰ سال در فضا خواهد ماند، در حالی که انتظار میرود ایستگاه فضایی بینالمللی در سال ۲۰۳۰ به فعالیت خود پایان دهد.
چینیها قصد دارند در مجموع ۶ فضانورد را طی ماموریتهای "شنژو-۱۴" و "شنژو-۱۵" به ایستگاه فضایی "تیانگونگ" بفرستند. "هائو چون" (Hao Chun)، رئیس آژانس فضایی سرنشین دار چین اخیرا و پس از بازگشت فضانوردان ماموریت شنژو۱۳ در یک نشست خبری، گفت: خدمه ماموریت "شنژو ۱۴" متشکل از سه فضانورد خواهد بود و آنها از مرکز پرتاب ماهواره "جیوچوان" در شمال غربی چین در ماه ژوئن به تیانگونگ خواهند رفت و به مدت ۶ ماه در آنجا کار خواهند کرد.
قبل از پرتاب این ماموریت سرنشین دار، فضاپیما باری رباتیک "تیانژو ۴" در ماه مه برای انتقال تدارکات، مواد آزمایشی و سوخت به ایستگاه تیانگونگ پرتاب خواهد شد.
به گفته "هائو" در ماه ژوئیه، اولین بخش آزمایشگاهی ایستگاه فضایی به نام "Wentian یا Quest for the Heavens"به فضا پرتاب خواهد شد، در حالی که آزمایشگاه دوم به نام "Mengtian یا "Dreaming of the Heavens" در ماه اکتبر به این ایستگاه فرستاده خواهد شد.
او گفت: هنگامی که آنها به "تیانگونگ" متصل شوند، ایستگاه با ساختار T شکل کامل خواهد شد. او گفت که پس از آزمایشگاههای فضایی، فضاپیما باری "تیانژو ۵" و خدمه "شنژو۱۵" قرار است به پایگاه عظیم مداری، بزرگترین زیرساخت فضایی که کشور تا کنون ساخته است، برسند.
پس از تکمیل "تیانگونگ" در اواخر سال جاری، ایستگاه دارای سه بخش خواهد بود و آن یک ماژول اصلی است که با دو آزمایشگاه فضایی بزرگ به وزن حدود ۷۰ تن متصل است.
"هوانگ ویفن" (Huang Weifen)، مربی ارشد فضانوردان چینی در کنفرانس خبری گفت که فضانوردان ماموریت شنژو چهاردهم و پانزدهم در شرایط بسیار خوبی هستند و تمرینات و آمادگیهای گستردهای را پشت سر گذاشتهاند.
هر دو گروه به مدت ۶ ماه در فضا خواهند ماند و پیادهروی فضایی انجام خواهند داد. "هائو" در مورد برنامههای آینده گفت: چین قصد دارد سال آینده یک تلسکوپ فضایی بزرگ به نام Xuntian یا Surveying the Sky را به فضا پرتاب کند تا در کنار ایستگاه تیانگونگ پرواز کند.
علاوه بر این، محققان چینی در حال توسعه یک موشک حامل جدید و یک فضاپیمای جدید هستند. هر دو برای انتقال فضانوردان مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
او گفت: سفینه فضایی سرنشیندار نسل جدید از نظر قابلیت کلی بسیار بهتر از سری شنژو خواهد بود و توانایی حمل هفت فضانورد و محمولههای بیشتری را خواهد داشت.