ناسا امروز تلسکوپ پرتو ایکس جدید خود موسوم به "کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس" (Imaging X-ray Polarimetry Explorer) را که معمولا با عنوان مخفف آیایکسپیای (IXPE) از آن یاد میشود، به فضا پرتاب کرد.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا و به نقل از سی ان ان، در ساعات اولیه صبح پنجشنبه ۹ دسامبر، ناسا ماموریت کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس خود را برای اندازه گیری پرتوهای ایکس منتشر شده توسط سیاهچالهها و ستارههای نوترونی پرتاب کرد.
این ماموریت با موفقیت در ساعت ۱ بامداد پنجشنبه به وقت منطقه زمانی شرقی (۹:۳۰ به وقت تهران) سوار بر موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس از مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا به فضا پرتاب شد.
کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس که حاصل تلاش مشترک ناسا و آژانس فضایی ایتالیا است، دارای سه تلسکوپ فضایی پیشرفته با آشکارسازهای ویژه حساس به قطبش است.
در حالی که کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس به اندازه رصدخانه اشعه ایکس چاندرای ناسا بزرگ نیست، اما اولین رصدخانه فضایی در نوع خود است که قادر به انجام اندازهگیریهای متنوع است.
این ماهواره قادر خواهد بود جنبهای از منابع پرتوهای کیهانی موسوم به پُلاریزاسیون را مشاهده کند. قُطبِش، قُطبیدگی یا پُلاریزاسیون (Polarization) از ویژگیهای اساسی امواج عرضی است که راستای نوسان موج را در صفحه عمود بر جهت انتشار آن نشان میدهد.
"مارتین ویسکوف" (Martin Weisskopf) محقق اصلی کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس در بیانیهای گفت: پرتاب کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس یک گام مهم منحصر به فرد رو به جلو در حوزه نجوم پرتو ایکس است.
استفاده از کاوشگر تصویربرداری قطبشسنجی اشعه ایکس برای مطالعه قطبش پرتوهای ایکس کیهانی، میتواند به دانشمندان کمک کند تا بقایای ستارگان منفجر شده مانند سیاهچالهها و ستارههای نوترونی، محیط آنها و نحوه تولید پرتوهای ایکس توسط آنها را بهتر درک کنند.