تیم تحقیقاتی نقشه برداری دیجیتال از آسمان "اسلون" با همکاری آزمایشگاه ملی "فرمی" موفق به تصویربرداری از درخشان‌ترین کهکشان در دوران اولیه کیهان شدند.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "NASA"در این کشف علاوه بر درخشش ناشی از شکل‌گیری ستارگان، گرانش کهکشان پیش زمینه همچون عدسی یک تلسکوپ باعث کانونی شدن نور ارسالی کهکشان پس زمینه به زمین شده است. این دو عامل دست در دست هم دادند تا کشف جدید در کتاب رکوردها ثبت گردد.
این کهکشان که به دلیل مشاهده در ساعت 8 بعداز ظهر از سوی یکی از اخترشناسان، "کمان ساعت 8" نامگذاری شده، مانند کمانی نسبتا باریک در تصویر نمایان است در حقیقت پنجره‌ای رو به گذشته است؛ زمانی که فقط دو میلیارد سال از سن عالم (پس از انفجار بزرگ) می گذشت.
هوان لین از آزمایشگاه فرمی در این زمینه می گوید: تلسکوپ ماشین زمان اخترشناسان است و با نگاه در آن به گذشته سفر می کنیم. برای نمونه، نور کهکشان تازه کشف شده برای رسیدن به زمین بیش از 11 میلیارد سال نوری در راه بوده است.
"سحر علام" از آزمایشگاه فرمی هدایت این تحقیقات را بر عهده داشت و در راستای جست‌وجوی کهکشان های برخوردی به بررسی 70 هزار تصویر دیجیتالی تلسکوپ 5/2 متری رصدخانه "آپاچی" واقع در ایالت نیو مکزیکو پرداخت .این تصاویر با وضوح بسیار بالا از نیمکره شمالی آسمان گرفته شده بودند؛ سرانجام پس از تحقیقات و بررسی های شبانه روزی، به طور ناگهانی و کاملا اتفاقی کهکشان جدید را کشف کرد.
"علام" کشف خود را چنین توصیف می کند: پس از یک روز کاری بسیار خسته بودم، اما تصمیم گرفتم برای 10 دقیقه دیگر ادامه بدهم؛ درست هنگامی که قصد داشتم کارم را به پایان برسانم، ناگهان کمانی آبی رنگ را به دور یک کهکشان بیضوى درخشان قرمز مشاهده کردم.
او به زودی دریافت که این کمان یک کهکشان برخوردی نیست بلکه گرانش کهکشان قرمز رنگ همچون یک عدسی عمل کرده و باعث کشیدگی نور کهکشانی دیگر در دور دست ها شده است. او می افزاید: بلا فاصله فریاد زدم، آنجا است! آنجا است! به ساعت نگاه کردم؛ 8 بعد از ظهر بود. به همین دلیل نام جرم تازه کشف شده را "کمان ساعت 8" نهادم.
مشاهدات بعدی رصد خانه 5/3 متری آپاچی و همراهی سایر اعضای تیم تحقیقاتی از جمله هوان لین، داگلاس تاکر،اچ توماس دل و بوکلی گیر کشف جدید را با انتقال به سرخ 73/2 تایید کرد.اگر بخواهیم این انتقال به سرخ را به سال نوری تبدیل کنیم،این کهکشان در فاصله 2/11 میلیارد سال نوری از ما قرار دارد.
طبق تئوری های کنونی گرانش کهکشان قرمز باعث افزایش درخشش کهکشان پس زمینه شده است و ضریب این افزایش درخشندگی بیش از 10 می باشد.
اگرچه که در نقشه برداری پیشین از آسمان بیش از 1000 جرم دور دست با انتقال به سرخ بسیار بالا تحت عنوان کهکشان های "لایمان برک" کشف شده اند، اما به دلیل کم سو بودن بیش از اندازه، مطالعه این کهکشان ها حتی با بزرگ ترین تلسکوپ های زمینی، فرایندی بسیار مشکل و پیچیده است. دلیل نام گذاری این سیستم کهکشانی تحت عنوان "لایمان برک" (Lyman-break) تغییر رنگ کهکشان های این سیستم به سبب جذب گاز هیدروژن می باشد.
شکل گیری سریع ستارگان و همچنین افزایش درخشندگی ناشی از گرانش کهکشانی،کمان ساعت 8 را با ضریب درخشندگی 3 از کهکشان قبلی به نام (MS 1512 - cB58) از مجموعه کهکشان های لایمان برک متمایز می‌کند.
آلیس شیپلی از دانشگاه ایالتی "پرینستون" در این زمینه می افزاید: سیستم بزرگ نمایی و یا همان افزایش درخشندگی گرانشی مانند سنگ "رزتا" ما را در درک هرچه بیشتر از این کهکشان ها یاری می‌کند. رصدهای با وضوح بالای طیفی ما را قادر می‌کند تا به ساختار شیمیایی این کهکشان ها پی ببریم، دریابیم که شباهتی بین راه شیری و سایر کهکشان ها وجود دارد یا خیر و مهم تر از همه این ها از مکانیزم جریان یافتن گاز های چگال که در تمام قسمت های سیستم لایمان برک وجود دارند، آگاهی یابیم.
علام در پایان خاطر نشان کرد که: این دسته از کهکشان ها پس از جذب گاز ها به درون خود بلافاصله آنها را به بیرون می رانند و این فرصتی گرانبها برای ماست تا پاسخی قانع کننده برای چگونگی این پدیده بیابیم.
نتایج این کشف و تحقیقات مرتبط با آن تحت عنوان "کمان ساعت 8" به زودی در ژورنال اخترفیزیک به چاپ خواهد رسید.