اِبط الجوزا یا "شبان‌شانه"(Betelgeuse) یا آلفای شکارچی دومین ستاره پرنور صورت فلکی شکارچی و به‌طور میانگین دهمین ستاره درخشان آسمان شب است. چندی پیش اخترشناسان اظهار کردند که اِبط الجوزا یا شبان‌شانه اخیرا حدود ۴۰ درصد از درخشندگی خود را از دست داده است و هابل علت این موضوع را کشف کرده است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از isna و تک اکسپلوریست، اخترشناسان مدت طولانی است که این ستاره را رصد می‌کنند. داده‌های فوتومتر یا نورسنجی آنها از ۲۵ سال گذشته این ستاره نشان می‌دهد که نور این ستاره نسبت به گذشته کمتر شده است.
این ستاره از گذشته تاکنون روز به روز درخشندگی اش کاهش یافته است. پیشتر پیش بینی می‌شد این ستاره در حال اتمام زندگی خود با انفجاری عظیم به نام اَبَر نو اختر است، اما این اتفاق نیفتاد. بنابراین چه چیزی باعث کمرنگ شدن این ستاره می‌شود؟ به نظر می‌رسد تلسکوپ فضایی هابل ناسا دلیل این امر را پیدا کرده است.
مشاهدات هابل نشان می‌دهد که کم رنگ شدن غیرمنتظره ستاره ابط‌الجوزا به احتمال زیاد ناشی از بیرون ریختن مقدار زیاد مواد داغ این ستاره به فضا باشد که این مواد ابرهایی از گرد و غبار ایجاد کرده است که مانع از تابش ستاره می‌شود.
ابر گرد و غبار هنگامی شکل می گیرد که پلاسمای بسیار داغ از طغیان یک سلول بزرگ در سطح ستاره آزاد می‌شود و از جو گرم به لایه‌های بیرونی سردتر منتقل می شود و در آنجا خنک می‌شوند و دانه‌های گرد و غبار را ایجاد می‌کند. ابر حاصل از گرد و غبار، نور حدود یک چهارم از سطح ستاره را از اواخر سال ۲۰۱۹ پوشانده است.
در آوریل ۲۰۲۰، روشنایی و درخشش ستاره به حالت عادی بازگشت اما اخیرا مجددا روشنایی آن کاهش یافت. هابل برای کشف این موضوع داده‌های میزان تراکم موادی که در جو این ستاره در ماه‌های سپتامبر، اکتبر و نوامبر سال ۲۰۱۹ در حال حرکت بودند، بررسی و ثبت کرد. سپس در ماه دسامبر ، چندین تلسکوپ مستقر در زمین مشاهده کردند که درخشش این ستاره در نیمکره جنوبی اش کاهش یافته است که علت آن گسترده شدن ابر گرد و غبار است.
"آندره دوپری"(Andrea Dupree) محقق این مطالعه از مرکز اخترفیزیک هاروارد و اسمیت سونیان کمبریج گفت: با کمک تلسکوپ فضایی هابل، ما توانستیم این ابرهایی که سبب کم شدن درخشانی این ستاره گشته‌اند را ببینیم.