کارشناسان ناسا میگویند سوخت تلسکوپ فضایی "کپلر" به زودی تمام خواهد شد و این تلسکوپ برای همیشه خاموش خواهد شد.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا و به نقل از انگجت، ماموریت "کپلر" (Kepler) توسط یک تلسکوپ فضایی ساخت آژانس فضایی آمریکا (ناسا) انجام میشود که با هدف کشف سیارات فراخورشیدی مشابه زمین به فضا پرتاب شده است و برای اینکار درخشندگی 100 هزار ستاره را در عرض 3.5 سال بررسی میکند تا نشانهای از کاهش درخشندگی بر اثر گذار سیارهای بیابد. این ماموریت به نام ستارهشناس آلمانی"یوهانس کپلر" نامگذاری شده است.
ستارهشناسان میگویند در آخرین دستاوردهای آن، سیارههایی همانند زمین رصد شده است که قابل سکونت هستند.
دانشمندان میگویند یکی از این سیارات که به اسم"کپلر 69سی" نامیده شده است، همانند سیارههای سامانه خورشیدی در مداری ویژه پیرامون ستارهای میچرخد. این سیاره یکی از نخستین نامزدهای احتمالی داشتن زندگی فرازمینی در خود است که انسان از وجود آن آگاهی پیدا کرده است.
فضاپیمای کپلر ناسا 9 سال در مدار زمین قرار داشته است. در این زمان، به خوبی فراتر از ماموریت اصلی 3.5 سال خود عمل کرده و مشخصا بیش از 4500 سیاره فراخورشیدی را شناسایی کرده است.
اکنون خبر بازنشستگی آن مایه ناراحتی است، هر چند که غیر منتظره نبود. ناسا اعلام کرده است که این فضاپیما آخرین نفسهای خود را میکشد. سوخت کپلر طی چند ماه آتی به اتمام خواهد رسید و به زودی در فضا به پایان راه خواهد رسید.
کپلر در ابتدا طراحی شده بود تا با مخزن سوختی پرتاب شود که به آن حداکثر 6 سال اجازه میداد کار کند. با این حال، زمانی که مهندسان وزن آن را قبل از ارسال به فضا اندازه گرفتند، متوجه شدند که وزن آن کمتر از حد مورد انتظار آنها شده است. پس یک مخزن کامل سوخت را با کپلر همراه کردند؛ چیزی که اجازه داده است این فضاپیما چنین مدت زیادی کار کند.
از آنجا که کپلر در مدار خورشید قرار دارد، چیزی که برای شکار سیارهها ضروری بود، نمیتوان سوخت آن را جایگزین و دوباره پر کرد.
با این که این تلسکوپ فضایی مجهز به صفحات خورشیدی است، اما تنها قطعات الکترونیکی آن را تامین نیرو میکند. در حالی که این پیشرانها هستند که به آن در جهتگیری مناسب و مانور دادن و فرستادن اطلاعات به زمین کمک میکنند که نیاز به سوخت دارند.
هنگامی که سوخت این فضاپیما تمام شود، ناسا ارتباطات را خاموش میکند و کپلر تبدیل به یک زباله فضایی خواهد شد.
سیاره فراخورشیدی یا سیاره غیرخورشیدی (Exoplanet) سیارهای است که خارج از سامانه خورشیدی قرار دارد و به دور یک ستاره (غیر از خورشید) در حال گردش است. نخستین شناسایی علمی وجود یک سیاره فراخورشیدی در سال 1988 انجام شد، با این حال، نخستین تایید در سال 1992 صورت گرفت. از آن به بعد و تا اول مه 2017، شمار سیارگان فراخورشیدی شناسایی شده 3608 سیاره بوده که 2702 سیاره در 610 سامانه سیارهای مختلف نیز تایید شدهاند.
این تعداد روز به روز در حال افزایش است. مطالعه سیارههای فراخورشیدی جزو موضوعات نوین در دانش اخترشناسی است و شامل دو شاخه کلی کشف و شخصیتپردازی اینگونه سیارهها میشود.
نخستین سیاره فراخورشیدی در اوایل دهه 90 میلادی کشف شد و از سال 2002 علاوه بر کشف، بررسی شخصیتپردازی این سیارهها نیز آغاز شد. رصدهای زمینی و فضایی سیارات فراخورشیدی به دو دلیل عمده کار چندان آسانی نیست. نخست اینکه سیارات بهطور کلی نسبت به ستارگان اندازههای بسیار کوچکی دارند و سیارات فراخورشیدی در فاصلههای بسیار دوری از زمین واقع هستند. دیگر این که سیارات با ستاره میزبانشان اختلاف درخشندگی فوقالعاده زیادی دارند.
بسته به نوع ستاره و اندازه و دمای سیاره، ستاره میتواند از حدود 1000 تا 1 میلیون برابر پرفروغتر از سیارههای پیرامون خود باشد. بنابراین تفکیک نور بازتاب شده از سیاره، از نور ستاره بسیار مشکل است.
به عنوان یک تشبیه، رصد یک سیاره غولپیکر مانند مشتری در مدار نزدیکترین ستارهها به خورشید، مانند این است که در تهران بایستیم و بخواهیم سر یک مورچه را که در جزیره کیش در حال راه رفتن در کنار یک نورافکن به شدت پرنور است، مشاهده کنیم!
با وجود تمام این سختیها، اخترشناسان توانستهاند روشها و ابزارهایی برای آشکارسازی و مطالعه خصوصیات سیارات فراخورشیدی ابداع کنند. تاکنون حدود 6 روش آشکارسازی یافت شده که به استثنای یکی، در بقیه سیارهها بهروش غیر مستقیم بررسی میشوند.
البته جانشین کپلر، ماهوارهای موسوم به "TESS" است که قرار است در تاریخ 16 آوریل پرتاب شود. این ماهواره با جست وجوی سیارات فراخورشیدی برای اضافه کردن به پایگاه داده ناسا، کار کپلر را ادامه خواهد داد.