به گزارش مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از خبر
آنلاین- ناسا در کنفرانس خبری خود از کشف فوران بخار آب در سطح «اروپا»،قمر مشتری
خبر داده است.این کشف که مقام‌های ناسا آن را «شگفت‌انگیز» خوانده‌اند اما چرا مهم
است و چه معنایی برای آینده دارد؟
بر اساس اعلام دانشمندان ناسا تصاویر و داده‌های ثبت شده
توسط تلسکوپ هابل، فوران‌های بخار آب را در بیش از ۱۶۰ کیلومتر بالاتر از سطح
«اروپا»،قمر مشتری رصد کرده است. این فوران‌های بخار آب به احتمال بسیار زیاد از
اقیانوس‌های موجود در زیر سطح یخ‌زده این قمر مشتری نشات می‌گیرد. این کشف به
معنای آن است که کاوشگر‌های آینده نیازی به فرود و نمونه‌برداری از سطح قمر
اروپا ندارند و می‌توانند حتی تنها با عبور از درون این فوران‌ها،نمونه‌برداری‌های
لازم را انجام دهند. این مسئله هزینه‌ها و بودجه لازم برای ماموریت
اکتشافی در این رابطه را به صورت بسیار چشمگیری کاهش می‌دهد. مسئله مهم آن
است که هر چند مریخ در میان مردم بسیار مشهور است اما دانشمندان حدس می‌زنند که
احتمال کشف حیات میکروبی در اروپا،قمر مشتری حتی بیشتر از مریخ است.
چرا نام قمر مشتری اروپاست ؟
شاید نام «اروپا» خیلی‌ها را گیج کند. اروپا نام یکی
از شصت و دو ماه یا همان قمر سیارهٔ مشتری است. این ماه در سال ۱۶۱۰ میلادی توسط
گالیله کشف شد.اروپا در کنار گانیمد، Io و کالیستو از
قمرهای گالیله‌ای سیاره مشتری به شمار می‌رود، زیرا کشف این اقمار به گالیله،
اخترشناس مشهور نسبت داده شده‌است. اين گاليله بود كه قمرهاي مشتري را كشف
كرد از اين رو اين اجرام به قمرهاي گاليله‌اي شهرت يافته‌اند. قمر اروپا در ميان
چهار قمر ديگر كوچكترين به شمار مي‌رود اما در عين حال، مرموزترين آنها هم به
حساب می‌آید.
سطح قمر اروپا منجمد است و لايه‌اي از يخ سرتاسر آن را
پوشانده‌است، از اين رو دانشمندان گمان مي‌برند در زير اين لايه يخي اقيانوسي
بسيار فعال پنهان شده‌است. اين سطح يخي باعث شده قمر اروپا به يكي از انعكاسي‌ترين
اجرام در سامانه خورشيدي تبديل شود.در اسطوره‌شناسي يوناني، زني به نام اروپا
توسط زئوس كه خود را به شكل يك گاو كاملا سفيد درآورده‌بود تا وي را اغوا كند،
ربوده مي‌شود. اروپا گاو را با گل تزئين كرده و بر پشت او سوار شده و به كرت،
جزيره‌اي در يونان،بازمي‌گردد و زماني كه به كرت مي‌رسد، زئوس، كه همتاي ژوپيتر
خداي روم باستان است، به شكل اصلي خود بازگشته و اروپا را فريب مي‌دهد و به همسري
خود برمي‌گزيند.
چهار قمر مشتري براي چندين قرن بي‌نام بودند و گاليله به
جاي نام به هريك از آنها شماره‌اي اختصاص داده‌بود. در ميان چهار قمر،اروپا دومين
قمر نزديك به مشتري به شمار مي‌رفت از اين رو گاليله آن را مشتري 2 مي‌ناميد.
در سال 1892 قمر آكالتئا كشف شد، نزديك‌ترين قمر به سياره
مشتري،از اين رو اروپا به سومين قمر نزديك به مشتري تبديل شد و نام مشتري 2 از
روي آن برداشته‌شد و با كشف قمرهاي بيشتر،اروپا به ششمين قمر نزديك به مشتري
تبديل شد. اولين‌بار سيمون ماريوس بود كه درخواست داد نام‌هاي كنوني اين قمرها
برايشان انتخاب شود اما اين اتفاق تا قرن نوزدهم ميلادي رخ نداد.
احتمال کشف حیات در اروپا بیشتر از مریخ
گروهی از دانشمندان معتقدند که بعد از زمین، قمر ˈاروپا ˈ
محتمل ترین مکان در کیهان است که بر روی آن ممکن است حیات وجود داشته باشد. آنها
می گویند: اروپا ششمین قمر نزدیک به مشتری بسیار بیشتر از مریخ احتمال دارد که
محور تمرکز اکتشافات اخیر آمریکا باشد.
به گفته ی پرفسور Ronald Greeley و دیگر محققان
دانشگاه آریزونا ، ناسا در ماموریت بعدی خود به سیارات خارجی منظومه شمسی
باید کاوشگری را به سوی قمر معروف مشتری بفرستد زیرا این قمر از بهترین گزینه‌های
جست و جوی حیات در منظومه ی شمسی محسوب می‌شود .
اقیانوس موجود در این قمر، پوسته نازک یخ و حضور اکسیدان
ها، اروپا را بیشتر از سیاره سرخ مریخ به مکانی قابل سکونت تبدیل می کند. مسئله
بودجه‌های تحقیقاتی برای طرح‌های بزرگ مسئله بسیار مهمی است. با کشف جدید ناسا و
مشخص شدن امکان تحقیقات در قمر مشتری با عبور از میان فوران‌های بخار آن احتمالا
بودجه لازم برای ارسال کاوشگر به اروپا تامین می‌شود. کسی نمی‌داند شاید در میان
جنجال‌های همیشگی مریخ این اروپا،قمر مشتری باشد که ناگهان با کشف حیات در آن به
چهره جنجالی جهان تبدیل شود.