1403/09/04 - 21 جمادى الاولى 1446 - 2024/11/24
العربیة فارسی

Astronomical Research Center (A.R.C.)

مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
3065 | واحد خبر مركز | 1394/06/30 588 | چاپ

تصویر جدید هابل از سحابی جت دوقلو

تلسکوپ فضایی هابل متعلق به ناسا و آژانس فضایی اروپا از پیچیدگی قابل‌توجه یک سحابی دو قطبی تصویربرداری کرده است.

 

به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا، تصویر جدید، پوسته‌ها و گره‌های گاز در حال انبساط متعلق به سحابی جت دوقلو را در جزئیات قابل‌توجه برجسته می‌کند.

 

در این تصویر، دو لوب رنگین‌کمانی متشکل از ماده از یک سیستم ستاره‌ای مرکزی به بیرون بسط می‌یابند. در داخل این لوب‌ها، دو جت عظیم متشکل از گاز از سیستم ستاره‌ای و با سرعت بیش از یک میلیون کیلومتر در ساعت جاری می‌شوند.

 

این پروانه آسمانی، «سحابی جت دوقلو» و همچنین PN M2-9 نام گرفته است. حرف M در این اسم به رودولف مینکوفسکی، منجم امریکایی-آلمانی اشاره دارد که این سحابی را در سال 1947 کشف کرد. PN نیز به این واقعیت اشاره دارد که سحابی جت دوقلو، یک سحابی سیاره‌ای است.

 

پوسته‌های در حال انبساط و درخشان گازی که در تصویر هابل به وضوح مشخص‌اند، نشان‌دهنده مراحل پایانی عمر یک ستاره مسن دارای جرم پایین تا متوسط است.

 

این ستاره نه تنها لایه‌های بیرونی‌اش را به داخل فضا ساطع کرده، بلکه هسته باقی‌مانده و عریان آن هم‌اکنون این لایه‌ها را درخشان کرده است. سحابی مزبور فقط یک سحابی سیاره‌ای نیست، بلکه یک سحابی دوگانه است.

 

سحابی‌های سیاره‌ای معمولی دارای یک ستاره در مرکزشان هستند، اما این سحابی دوگانه دو ستاره را در مرکز دارد؛ منجمان دریافته‌اند این دو ستاره هر یک دارای جرمی برابر جرم خورشید هستند.

 

ستاره بزرگ‌تر به روزهای پایانی‌اش نزدیک می‌شود و از قبل، لایه‌های بیرونی گاز خود را به داخل فضا ساطع کرده است. این در حالی است که ستاره دیگر، بیشتر تکامل یافته و در واقع یک کوتوله سفید کوچک است.

 

شکل معمول بال‌های سحابی جت دوقلو عمدتا ناشی از حرکت دو ستاره مرکزی حول یکدیگر است. تصور می‌شود کوتوله سفید حول ستاره همتایش مدارگردی می‌کند و بنابراین گاز ساطع‌شده از ستاره در حال مرگ به درون دو لوب کشیده می‌شود و به شکل یک کره منسجم بسط نمی‌یابد.

 

با این حال، منجمان هنوز درباره این موضوع که آیا تمامی سحابی‌های دوقطبی توسط ستارگان دوگانه ایجاد می‌شوند یا خیر، اختلاف‌نظر دارند. در حالی که بال‌های سحابی هنوز در حال رشد هستند، منجمان محاسبه کرده‌اند که این سحابی تنها 1200 سال پیش شکل گرفته است.

 

دو ستاره موجود در قلب این سحابی از هر 100 بار، یکبار حول یکدیگر می‌چرخند و این چرخش نه تنها بال‌های پروانه و دو جت را خلق می‌کند، بلکه به کوتوله سفید این امکان را می‌دهد که گاز را از همتای بزرگترش به سرقت ببرد و تا 15 برابر مدار پلوتو بسط یابد.

 

گرچه این دیسک دارای انداز‌ه‌ غیرقابل‌باوری است و کوچکتر از آن است که در تصویر هابل دیده شود.