با وجود مطرح شدن ایده استخراج منابع سرشار معدنی در ماه و سیارک‌ها، بحث حق
مالکیت فضا همچنان نامشخص است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا، علاوه بر آژانس‌های
فضایی کشورهای مختلف، شرکت‌های خصوصی نیز بدنبال توسعه برنامه فضایی هستند و
پیش‌بینی می‌شود که تا یک دهه آینده، امکان دسترسی منظم به ماه از طریق فناوری‌های
کم‌هزینه و اجرایی فراهم شود.
محققان ناسا تأکید می‌کنند، قمر زمین و سیارک‌ها اغلب حاوی مواد معدنی هستند که
بر روی زمین نادرند؛ بنابراین سیارک‌های نزدیک به زمین و کمربندهای سیارکی
می‌توانند به مراکز مهم استخراج مواد معدنی در فضا تبدیل شوند.
سیارک‌ها، معادن گرانبها در فضا
تحقیقات ناسا نشان می‌دهد، حجم بالایی از مواد خام از جمله فلزاتی مانند آهن و
پلاتین در سیارک‌ها وجود دارند که می‌توانند نیازهای ساکنان زمین را برای تأمین
سوخت، سوخت فضاپیما و مصارف دیگر تأمین کنند.
سیارک‌های کوچک در اندازه یک خانه حاوی میلیون‌ها دلار مواد معدنی هستند و
سیارکی از گروه S-type می‌تواند حاوی مقادیر بالای آهن، نیکل، کبالت، طلا، پلاتین و
رادیوم باشد؛ بر این اساس یک سیارک کوچک 10 متری S-type حاوی 650 هزار کیلوگرم فلز
و 50 کیلوگرم فلزات کمیاب مانند پلاتین و طلا است.
ناسا قصد دارد تا سال 2016 میلادی با پرتاب یک کاوشگر تحقیقاتی، امکان تهیه نقشه
و استخراج منابع معدنی و فلزات گرانبها در سیارک‌ها را مورد بررسی قرار دهد.
کاوشگر OSIRIS-Rex سپتامبر 2016 به فضا پرتاب شده و اکتبر 2018 به سیارک Bennu
می‌رسد و پس از تهیه نقشه، اقدام به جمع‌آوری 60 تا دو هزار گرم نمونه از سطح سیارک
کرده و به زمین باز می‌گردد.
شرکت Deep Space نیز پروژه جاه طلبانه‌ای برای دستیابی به منابع معدنی سیارک‌ها
در سر دارد؛ کاوشگر FireFlies به وزن 25 کیلوگرم همراه ماهواره‌های مخابراتی در سال
2015 میلادی راهی فضا شده و کار اکتشاف برای یافتن ذخایر معدنی و آب در دل سیارک را
تا یک دهه آینده آغاز می‌کند.
شرکت Planetary Resources نیز طرحی از نمونه اولیه تسلکوپ فضایی Arkyd-100 را
رونمایی کرد که برای مکان‌یابی سیارک‌های نزدیک به زمین و تحقق هدف بهره‌مندی از
ذخایر معدنی سیارک ها استفاده خواهد شد.
حق مالکیت فضا با کیست؟
ذخایر عظیم مواد معدنی در فضا توجه سازمان‌ها و صنایع مختلف را به خود جلب
کرده‌اند؛ باوجود این منابع سرشار در فضا، آیا مرجعی برای مقابله با سودجویی فضایی
وجود دارد و اساسا حق مالکیت فضا چگونه تعیین می‌شود؟
کمیته مشورتی حمل و نقل فضایی تجاری (COMSTAC) در سال 1984 و با هدف تصمیم‌گیری
درخصوص مسائل مهم مربوط به صنعت حمل و نقل فضایی آمریکا تأسیس شد.
این نهاد در سال 2013 با انتشار بیانیه‌ای، خواستار تعیین قوانین مشخص برای
استخراج منابع معدنی سطح و زیر سطح ماه، سیارک‌ها و سایر اجرام آسمانی توسط شرکت‌ها
و سازمان‌های دولتی و خصوصی جهان شدند.
اعضای COMSTAC معتقدند، نظارت بر فعالیت‌های استخراج منابع از این جهت انجام
می‌شود که در تضاد با امنیت ملی، اهداف سیاست خارجی و منافع آمریکا نباشد!
کارشناسان معتقدند که معاهده فضای ماورای جو – پیمان بین‌المللی برای
بهره‌برداری از فضا – سازمان ملل متحد که سال 1967 به تصویب رسید، مانعی در برابر
زیاده‌خواهی کشورها و محدود کردن فعالیت‌های تجاری غیرمجاز در فضا محسوب می‌شود.
اما این مسئله نیازمند نظارت جدی نهادهای دولتی بر شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه
فضا و پایبندی کامل همه بخش‌ها – خصوصی و دولتی – به این معاهده است.