بامداد 17 خرداد 1391 خورشيد در حالي طلوع ميكند كه خالي سياه بر چهرهي خود دارد. اين خال سياه در واقع سياره ناهيد است كه بين زمين و خورشيد قرار گرفته. پس نيمه تاريك آن (سياه) به سمت زمين بوده و ما آنرا به شكل خالي سياه ميبينيم.
ولي چون صفحهی مداری ناهید و زمین با یکدیگر زاویه میسازند در هر بار گردش این سیاره از دید ناظر زمینی از مقابل قرص خورشید عبور نمیکند؛ چنانچه هر ماهه نیز شاهد ماه یا خورشید گرفتگی نیستیم؛ اما این پدیدهی نادر که «گذر» نام دارد گه گاهی رخ میدهد. در این پدیدهی جذاب مشاهده میشود که قرصی بسیار کوچک و تیره از مقابل قرص خورشید عبور میکند. این پدیده ممکن است تا بیش از شش ساعت به طول انجامد. این پدیده با همهی نادری آن از تناوب خاصی پیروی میکند. این چرخه هر 243 سال تکرار میشود. در این مدت، ناهید چهار مرتبه از مقابل قرص خورشید گذر کرده است. پس از گذر اول 5/105 سال فاصله گذر دوم رخ میدهد و پس از هشت سال گذر سوم رخ میدهد و پس از 5/121 سال فاصله گذر چهارم و هشت سال بعد دورهی جدید شروع میشود. چرخهی قبل گذر در سال 1383 تمام شد که عبارت بودند از 1148، 1253، 1261 و 1383 چرخهی جدید گذر ناهید از سال 1391 آغاز میشود و شامل سالهای 1391، 1496، 1504، 1626 خواهد بود. نکتهی قابل تأمل اینکه گذر ناهید در ماههای خرداد و آذر، یعنی نزدیک انقلابهای تابستانی و زمستانی است.
گذر سیاره ناهید از مقابل خورشید از ساعت 2 و 36 دقیقه و 49 ثانیه بامداد 17 خردادماه به وقت ایران آغاز میشود. خورشید در ساعت 5 و 53 دقیقه در شهر قم طلوع خواهد کرد و در ساعت 9 و 24 دقیقه و 14 ثانیه گذر به پایان میرسد.
در همين ارتباط خانه نجوم قم بخش غيرحرفهاي مركز مطالعات و پژوهشهاي فلكي نجومي برنامه رصدي در كاروانسراي پاسنگان در نظر گرفته است. علاقمندان ساعت 5:00 صبح در كيلومتر 20 جاده قم كاشان پس از پل اتوبان (3 كيلومتر) حضور يابند.