مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
1282
|
واحد خبر مركز |
1387/02/18
502
|
چاپ
کهکشان‌هایی چگال از دوران جوانی جهان کشف شد
ستاره‌شناسان تصاویر کهکشانهای شگفت انگیز جوانی را دریافت کرده‌اند که با وسعت تنها 5000 سال نوری، معادل 200 میلیارد برابر خورشید جرم دارند.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت”www.esa.int" ، این مجموعه شامل نه کهکشان است که هر کدام قسمتی از وسعت یک کهکشان رشد یافته امروزی را پوشش می‌دهند اما به اندازه کل آن ستاره دارند. نسبت ابعاد و جرم این کهکشان‌ها مثل این است که نوزادی با 50 سانتیمتر قد، 80 کیلوگرم وزن داشته باشد!
ما این کهکشان‌ها را آن‌گونه می‌بینیم که 11 میلیارد سال پیش بوده‌اند، هنگامی که جهان تنها سه میلیارد سال عمر داشت. به گفته دانشمندان نخستین بار است که در این فاصله کهکشان‌هایی چنین فشرده دیده می‌شوند. این کهکشان‌ها در طی 11 میلیارد سالی که نورشان به زمین رسیده است، تغییرات زیادی کرده‌اند، بایستی پنج برابر بزرگتر شده باشند و اگر با کهکشانهای دیگر برخورد کرده باشند، حتی بزرگتر.
تصاویر این کهکشان‌ها با دوربین فروسرخ نزدیک و طیف سنج تلسکوپ فضایی هابل برداشته شده و با استفاده از یک لیزر قوی اثرات جو زمین از روی آنها حذف شده است. تعیین اندازه این کهکشان‌ها به دلیل کوچکی و دوری زیاد با محدودیت همراه است.
ستاره‌های این کهکشان‌ها کوچکند و عمرشان نیم میلیارد تا یک میلیارد است. ستاره‌های سنگین‌تر قبلا با انفجار به تپ‌اختر تبدیل شده‌اند.
این کهکشانهای کوچک و چگال چگونه شکل گرفته‌اند؟ پاسخ به درستی مشخص نیست. یکی از احتمالات مطرح شده، واکنش میان ماده تاریک و گاز هیدروژن در جهان در حال شکل‌گیری است. اندکی پس از مهبانگ، جهان میدان متغیری از ماده تاریک بود. در این زمان گاز هیدروژن در حباب‌هایی از ماده تاریک به دام افتاد و با چرخش سریع آن در گرداب گرانشی ماده تاریک، ستاره‌سازی با آهنگ بالایی آغاز شد. ماده تاریک نوعی ماده غیر قابل مشاهده است که بیشتر جرم جهان را تشکیل می‌دهد.
ستاره‌شناسان بر اساس جرم کهکشان‌ها که از روی رنگشان برآورد می‌شود، دریافتند که ستاره‌ها در این کهکشان‌ها با سرعت حدود 400 تا 500 کیلومتر بر ثانیه به گرد مرکز کهکشان می‌چرخند. در کهکشانهای امروزی ستاره‌ها بزرگ‌ترند و کندتر از ستاره‌های کهکشانهای چگال، با نصف سرعت آنها، حرکت می‌کنند.
اگرچه این کهکشان‌ها نسبت به اندازه‌شان جرم زیادی دارند، اما هنوز در مقایسه با کهکشان راه شیری جرمشان کم است. کهکشانهای پرجرمی مانند راه شیری هم در گذشته بسیار کوچک بوده‌اند. به نظر می‌رسد همه کهکشان‌ها گذشته متفاوتی داشته‌اند. کهکشان‌هایی که امروزه جزو بزرگترین‌ها هستند احتمالا در 11 میلیارد سال پیش کهکشانهای فوق چگالی بوده‌اند که جرم نیمی از مجموعه کهکشانهای چگال کشف شده را داشته‌اند.