مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
99
|
اخبار |
1383/10/19
934
|
چاپ
ابتکارى تازه براى شناسایى سیارات بیرون از منظومه شمسى
یک گروه از اخترشناسان توانسته اند با یک ابنکار در خور توجه یکى از
مشکلات اساسى در راه شناسایى سیاره هایى را که بیرون از منظومه شمسى قرار
دارند تا حد زیادى کاهش دهند.
در حال حاض موثرترین روشى که براى شناسایى سیارات بیرون از منظومه شمسى
وجود دارد بررسى آنها با چشم است .
اخترشناسان خبره مىباید با صرف وقت در میان میلونها اطلاع و داده اى که
از اقصى نقاط کیهان بدست مىآید به دنبال سرنخهایى باشند که آنان را به
شناسایى این قبیل سیارات راهنمایى کند.
مشکل در اینجاست که در طول موجهاى مریى نور این قبیل سیارات تا حدود
یک میلیارد مرتبه از نور ستاره هایى که خورشید آنها محسوب مىشوند کمتر
است .
در طول موج مادون قرمز، شدت نور این قبیل سیارات یک میلیون مرتبه از
نور خورشیدهاى خود کمتر است .
از این گذشته خورشیدهاى این قبیل سیارات معمولا در تلسکوپهاى متعارف
حلقه هایى نورانى موسوم به "حلقه هاى پراش diffraction rings" ایجاد مى
کنند که تا مسافتهایى به مراتب دورتر از شعاع سیاره پراکنده مىشود و کار
شناسایى را دشوارتر مىکند.
به این ترتیب کار دست یابى به این قبیل سیارات نظیر آن است که در میان
یک توده انبوه کاه به دنبال یک شن ریزه کوچک به اندازه یک سرسوزن باشیم .
"گریناوى Greenaway" و همکارانش در نشریه علمى "آستروفیزیکس لترز "
گزارش داده اند که طرحى براى کاستن از این قبیل آثار منفى و برجسته تر کردن
نور سیارات ابداع کرده اند که با الهام از مردمک چشم تنظیم شد.
همانگونه که مردمک با بسته تر شدن جلوى نورهاى اضافى را مىگیرد در
این روش نیز نورهاى اضافى حذف مىگردد و راه براى ظاهر شدن نور خود سیاره
هموار مىشود.
در آزمایشهایى که با استفاده از شبیه سازى رایانه اى در مورد این طرح
ابتکارى به عمل آمده معلوم شده که با این شیوه مىتوان میزان اثار منفى
را تا یک سوم تقلیل داد.
اگر قرار بود با روشهاى متعارف به این درجه از دقت دست پیدا کرد در
آن صورت مىباید تلسکوپهایى به مراتب بزرگتر از تلسکوپهاى فعلى ساخته
مىشد.
در حالیکه ساخت تلسکوپهایى از این قبیل با هزینه هاى گزاف همراه است ،
با این روش بسیار ارزان مىتوان با راحتى به مراتب بیشتر به همان نتایج
دست یافت .
----
Irna.ir