سازمان هوانوردی و فضایی آمریکا "ناسا" اعلام کرد خطاهای انسانی پی‌درپی سبب از کار افتادن کاوشگر سیاره مریخ "مارس سروی‌یر(Mars Surveyor) در مدار این سیاره شده است.
گزارش نهایی هیئتی که در سازمان "ناسا" مسئول شناسایی دلیل از کار افتادن این کاوشگر شده بود نشان می‌دهد کاوشگر "مارس سروی‌یر" پس از یک دهه مطالعه گسترده سیاره مریخ، در نهایت به دلیل خطای انسانی و بروز اشکال در سامانه تامین انرژی الکتریکی آن از کار افتاده است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "jpl.nasa.gov" ، گزارش اخیر کارشناسان "ناسا" نشان می‌دهد در ماه سپتامبر سال 2005 عمل به روزنگاری رایانه‌های موجود در این سفینه توسط مسئولان کنترل عملیات آن در زمین سبب بروز اشکال در حافظه سفینه شده است که در مرحله بعد مهندسان "ناسا" برای برطرف کردن این ایراد، به صورت ناآگاهانه اقدام به ارسال دستورات نرم افزاری نادرست برای سفینه می‌کنند و در مراحل بعد نیز متوجه اشتباهات پی در پی خود نمی‌شوند. به گفته "دالی پرکینس" رییس مرکز پایگاه فضایی "گودارد" سازمان "ناسا"، اگر در آن زمان ارسال دستورات از زمین برای سفینه با دقت بیشتری انجام می‌گرفت، این سفینه احتمالا هنوز در مدار مریخ به جمع آوری اطلاعات مشغول بود.
در پی بروز این اشتباهات پی در پی سرانجام در ماه نوامبر سال 2006 ارتباط مسئولان کنترل عملیات با سفینه 154 میلیون دلاری "مارس سروی یر" در مدار مریخ به طور کامل قطع شد و تلاشهای کارشناسان "ناسا" برای برقراری مجدد ارتباط با این سفینه ارزشمند بی‌نتیجه ماند و در نهایت "ناسا" در ژانویه گذشته ماموریت "مارس سروی‌یر" را پایان یافته اعلام کرد.
"مارس سروی یر" که در سال 1996 به سوی مریخ پرتاب شده بود، قدیمی‌ترین کاوشگر از میان چهار کاوشگری است که هم اکنون در مدار سیاره مریخ قرار دارند. علاوه بر این سفینه‌های کاوشگر، دو روبات مریخ پیمای "اسپیریت" و "آپورچونیتی" سازمان "ناسا" نیز روی سطح این سیاره به ماموریت خود ادامه می‌دهند.
این سفینه به منظور پیشگیری از وقوع حوادثی که به نابودی آن منجر شد، به سامانه‌های کنترلی بسیار پیشرفته‌ای مجهز شده بود، اما گزارش جدید ناسا نشان می‌دهد ارسال نادرست دستورات از زمین برای سفینه سبب بروز اختلال در عملکرد دو رایانه موجود در سفینه و در نتیجه عدم عملکرد سامانه های کنترلی آن شده است.
در این گزارش همچنین ذکر شده است که شش ماه قبل از قطع ارتباط کامل سفینه با زمین، مسئولان کنترل عملیات سفینه تلاش کردند با ارسال دستورات لازم از زمین، اشکالهای سفینه را برطرف کنند. اما این بار نیز ارسال اشتباه پیغامها سبب شد صفحات خورشیدی سفینه که انرژی الکتریکی آن را تامین می‌کردند، از کار بیفتند. در آخرین اشتباه در ماه نوامبر گذشته مسئولان "ناسا" تلاش کردند با تنظیم جهت پرواز سفینه در مدار مریخ، صفحات خورشیدی از کار افتاده آن را مستقیما برای تولید برق در جهت خورشید قرار دهند که این عمل سبب شد دمای باتری سفینه بیش از حد بالا رفته و سفینه 12 ساعت پس از دریافت آخرین دستورهای نسنجیده از زمین، به طور کامل از کار بیفتد.
"ناسا" اعلام کرده است ارسال دستورات نادرست برای سفینه "مارس سروی‌یر" در چند مرحله توسط مسئولان آزمایشگاه "جت پروپالشن" این سازمان و در چند مرحله نیز توسط مسئولان شرکت "لاکهید مارتین" انجام گرفته است. این سفینه ساخت شرکت "لاکهید مارتین" بود و کارشناسان آزمایشگاه " جت پروپالشن" ناسا کنترل آن را بر عهده داشتند.
کاوشگر "مارس سروی یر" در طول 10 سال حضور خود در مدار مریخ حدود 240هزار عکس با کیفیت از این سیاره به زمین ارسال کرد که در برخی از آن تصاویر برای نخستین بار گردبادهای مریخی مشاهده شدند. این سفینه اندکی پیش از خاموش شدن خود اطلاعاتی را به زمین فرستاد که نشان می‌داد در گذشته نه چندان دور آب در برخی مناطق سطح مریخ جاری بوده است.