سه ستارهشناس هفته گذشته پیشنهاد کردند که تعریف رسمی یک سیاره را بسط دهند تا جهانهایی را که به دور ستارگان دیگری غیر از ستاره ما میچرخند را در بر گیرد.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا، این تفاوتی است که در حال حاضر در تعریف رسمی این اصطلاح که در سال ۲۰۰۶ توسط اتحادیه بینالمللی نجوم یا IAU ایجاد شد، گنجانده نشده است. اگر تعریف جدید این سه نفر تایید شود، هزاران جرم آسمانی در سراسر جهان میتوانند به عنوان سیارههای رسمی تأیید شوند.
به نقل از اسپیس، برای اینکه یک جرم آسمانی طبق تعریف فعلی اتحادیه بینالمللی نجوم واجد شرایط عنوان یک سیاره شود، باید به دور خورشید بچرخد، ناحیه اطراف مدار خود را پاک کرده باشد و جرم کافی داشته باشد که گرانش آن را به شکل تقریبا گرد درآورد تا بتواند یک «سیاره» باشد. به گفته گروهی به سرپرستی ژان لوک مارگوت (Jean-Luc Margot)، ستارهشناس از دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس، شرط سوم مبهم باقی مانده است، زیرا میزان گرد بودن جرم آسمانی را مشخص نمیکند.
زمین کاملا گرد نیست، بنابراین یک سیاره باید چقدر گرد باشد؟ برت گلادمن، یکی از نویسندگان این مطالعه، که استاد نجوم در دانشگاه بریتیش کلمبیا است، در بیانیه اخیر خود میگوید: اگر به جهانی نگاه کنید که به دور ستاره دیگری میچرخد، با فناوری فعلی، ما نمیتوانیم شکل آن را اندازه گیری کنیم.
محققان همچنین میگویند برخی از جنبههای تعریف کنونی بسیار خاص هستند، مانند تعریفی که لازم میداند سیارات باید به دور خورشید ما بچرخند، و در این صورت هزاران جهان که در اطراف ستارههای دیگر میچرخند معیارهای سیاره نامیده شدن را ندارند.
مارگوت میگوید: ما اکنون هزاران سیاره را میشناسیم که به دور ستارههای دیگر میچرخند، اما تعریف اتحادیه بینالمللی نجوم فقط برای سیارههایی در منظومه شمسی ما اعمال میشود که بدیهی است یک نقص بزرگ است. ما تعریف جدیدی پیشنهاد میکنیم که میتواند برای اجرام آسمانی که به دور هر ستاره، بقایای ستارهای یا کوتوله قهوهای میچرخند، اعمال شود.
مارگوت و همکارانش در مقالهای که در روز ۱۰ ژوئیه به یک سرور پیش چاپ فرستاده شد و بهزودی در مجله علوم سیارهای منتشر میشود، تعیین وضعیت سیارهای یک جرم آسمانی را بر اساس جرم آن پیشنهاد کردند. طبق تعریف پیشنهادی آنها، اگر یک جهان در محدوده جرم خاصی باشد، میتوان آن را سیاره نامید. به عنوان مثال، باید از ۱۳ مشتری سبکتر باشد، زیرا پس از گذر از چنین جرمی همجوشی هستهای آغاز میشود و جرم آسمانی دیگر یک سیاره نیست، بلکه یک زیر ستاره به نام کوتوله قهوهای است.
علاوه بر این، مارگوت و گروهش استدلال میکنند که تعریف فعلی اتحادیه بین المللی نجوم که سیارات را ملزم به داشتن شکلهای «تقریبا گرد» میکند، دشوار است و بنابراین عملا بیفایده است زیرا اشکال بسیاری از جهانهای دور را نمیتوان با قطعیت تشخیص داد. محققان در مقاله جدید مینویسند در عوض، استفاده از آستانههای مبتنی بر جرم میتواند جایگزین یک نسخه مبهم و غیرعملی در مورد گرد بودن باشد.
اتحادیه بینالمللی نجوم تاکنون هیچ اطلاعیهای در مورد تغییرات احتمالی در تعریف رسمی خود از سیاره نداده است. مارگوت قرار است تعریف پیشنهادی را ماه آینده در مجمع عمومی اتحادیه بینالمللی نجوم در کیپ تاون آفریقای جنوبی ارائه کند. تصمیمات اتحادیه بینالمللی نجوم معمولا توسط اعضای آن در طول مجامع عمومی به رأی گذاشته میشود.