مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
6987
|
نجوم در گذر زمان |
1403/04/14
153
|
چاپ
کسوف روز نهم تیر ماه کامل بوده است
-----------------------
۱۴ تیر ۱۳۳۳
-----------------------
رئیس هیئت آمریکایی میگوید:
کسوف روز نهم تیر ماه کامل بوده است.
فیلمهای رصدخانۀ تپۀ کفشگیری ارزش فراوان دارد.
برای اخذ نتیجه از این کسوف، شش ماه وقت لازم است.
هیئت دانشمندان ایرانی و آمریکایی که برای مطالعۀ کسوف به گرگان عزیمت کرده بودند به تهران بازگشتند.
هیئت آمریکایی کلیۀ دستگاههای عکسبرداری و لوازم مخصوص رؤیت کسوف و ساعت دقیق را پیاده کرده و آنها را بسته بندی نموده و با خود به تهران آوردند.
در مورد خریداری دستگاههای مزبور جهت دانشگاه تهران یک مقام مطلع اظهار داشت:
چون دستگاههای مزبور متعلق به یک مؤسسۀ ملی آمریکاست و از طرف دیگر اسباب مزبور در دنیا کمیاب است با فروش آنها به دانشگاه تهران موافقت نگردیده است و چون دانشگاه تهران به دستگاههای نجومی احتیاج دارد مقرر گردید اقدامات لازم جهت خریداری اینگونه اسبابها از ممالک ديگر به عمل آید.
مصاحبه با رئیس هیئت
صبح امروز خبرنگار اداره با آقای دکتر هایدن رئیس هیئت آمریکایی ملاقات نمود و دربارۀ نتایج مطالعاتی که در گرگان به عمل آمده بود سؤال کرد. وی در جواب اظهار داشت: وقتی ما به گرکان رسیدیم کلیۀ اقدامات مقدماتی توسط افسران و مهندسین ایرانی به عمل آمده و وسایل کار آماده بود و در مدت توقف ما در گرگان هیچگونه نگرانی به وجود نیامد فقط در اثر تغيير آب و هوا به چند نفر آنها سر درد عارض گردید که به زودی رفع شد.
در مورد عکس برداری از کسوف اظهار داشت قبل از شروع کسوف ما عکسبرداری خود را شروع کرده بودیم. و همچنان ادامه میدادیم ولی وجود ابر از کار ما جلوگیری کرد به طوریکه در موقع كسوف كامل ابر تمام قسمت غرب افق گرگان را پوشانیده بود بدین جهت یکی از دستگاههای ما نتوانست به کار فیلم برداری خود ادامه دهد و در این موقع فقط ما توانستیم با دستگاه فتوالكتريک تغییرات نور را اندازه بگیریم و بدین ترتیب در اثر چند روز مطالعه در گرگان فقط هفتاد متر فیلم عکسبرداری شد که برای آن ارزش فوق العادهای قائل هستیم.
آقای هایدن در جواب اینکه ایستگاههای دیگر دنیا چه اقدامی نمودهاند گفت: طبق اطلاعاتی که رسیده در کانادا و سوئد و سه نقطۀ دیگر از ایستگاهها کسوف كامل به علت وجود ابر در جهان رویت نگردیده و از چند نقطه هم اطلاع دقیقی تاکنون نرسیده است، از قرار اطلاع در بیش از سه الی چهار نقطه در موقع كسوف هوا برای عکس برداری مساعد نبوده است.
در مورد اینکه آیا کسوف کامل بوده است رئیس هیئت آمریکائی مجدداً به سخنان خود ادامه داد و گفت به علت ابر بودن هوا در گرگان این امر درست مشخص نگردیده ولی محاسبات در این مورد با دقت به عمل آمده است و ما همانطور که در مورد تاریخ وقوع کسوف يقين داشتیم در مورد کامل بودن آن هم اطمینان داریم و باز هم من به عقيدۀ خود در کامل بودن کسوف باقی هستم. در خاتمه آقای هایدن اضافه نمود چنانچه در موقع کسوف با طیاره در بالای ابر پرواز نموده و از حالات مختلف قرار گرفتن خورشید در پشت ماه عکس برداری نمایند خیلی بهتر خواهد بود و ارزش علمی آن فوق العاده زیاد است ولی دارای مخارج زیادی است و این امر در کسوف سال ۱۹۴۸ به عمل آمد در ارتفاع ۳۰ هزار پا از کسوف عکسبرداری شد. آقای دکتر هایدن اضافه نمود عکسهایی که در کسوف اخیر برداشته شده است رضایت بخش میباشد و با مطالعۀ آن میتوان نتایج علمی قابل ملاحظهای به دست آورد.
هیئت امریکایی قرار است روز شنبه هفته آینده به آمریکا عزیمت نماید.
نتایج كسوف
یکی از دانشمندان ایرانی در مورد نتایجی که از کسوف روز نهم تیر ماه به دست آمده اظهار داشت از مدتها پیش تعیین طول بين نقاط مختلف کرۀ زمین تخت مطالعه بود و سابقاً به وسیلۀ متر نمودن فواصل این کار انجام میشد و به علت کروی بودن سطح زمین تاکنون این امر نتیجه خوبی نداشته است و بدین جهت در نشانهگیریهایی که به وسیلۀ موشکهای هوایی انجام میشد بیش از دو الی سه هزار متر دورتر یا جلوتر از نقطۀ نشانهگیری به زمین میخورد و این اختلاف در اندازه گیری در اثر مطالعه در کسوف سالهای گذشته تا ۵۰۰ متر تقلیل پیدا نمود و احتمال میرود با وقوع كسوف کلی اخیر تا ۵۰ متر اختلاف اندازه گیری در سطح زمین با دقت انجام شود.
چون ایستگاه کفشگیری ایستگاه ما قبل آخر ایستگاه کسوف اخیر بود و کسوف از نقطۀ شروع خود در آمریکا تا هنگام آغاز آن در ایران مسافت زیادی را طی نموده بود این امر دارای اهمیت شایان توجهی بود و از طرف دیگر چون این اندازه گیری با شروع کسوف در نقاط مختلف مشخص میشود و خوشبختانه در موقع شروع کسوف در گرگان نیز هوا خالی از ابر بود از این جهت نتیجۀ خوبی عاید دانشمندان آمریکایی شده است.
دانشمند مزبور اظهار داشت به طور کلی نتایجی که ممکن است از این کسوف به دست آید متضمن محاسبات دقیق و طولانی است و بدین جهت اخذ نتایج حاصله از کسوف نهم تیر ماه تا شش ماه دیگر وقت لازم دارد و قرار است نشریۀ مخصوصی در این مورد از طرف دانشمندان آمریکایی منتشر گردد.
روزنامه اطلاعات، ۱۴ تیر ۱۳۳۳، ص ۱ و ۶.
---------------------------------------------
تذکر: در اين بخش برانيم كه نگاهى به رخدادهاى نجومى و مسائل مرتبط با آن را كه، مطبوعات قديمى در اين روز منتشر نموده اند ، بيندازيم و اخبار آنها را بازنشر نماييم .قابل ذکر است که باز نشر این اخبار با ذکر منبع انجام خواهد شد و به عنوان تایید یا رد آن خبر یا منبع نیست و هدف قرار دادن اطلاعات نجومی منشر شده جهت استفاده پژوهشگران و علاقه مندان خواهد بود.