مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
6972
|
نجوم در گذر زمان |
1403/04/08
108
|
چاپ
فردا ساعت چهار و ۲۸ دقیقه بعد از ظهر کسوف در تهران شروع میشود.
------------------------
۸ تیر ۱۳۳۳
-----------------------
فردا ساعت چهار و ۲۸ دقیقه بعد از ظهر کسوف در تهران شروع میشود.ساعت پنج بعد از ظهر در افق تهران کسوف جزئی به شدت خود میرسد و ۷۵ درصد از خورشید میگیرد.در شهرستانهای شمالی ایران کسوف کلیتر و در شهرستانهای جنوبی جزئیتر از تهران مشاهده خواهد شد.مدت کسوف در گرگان یک ساعت و پنجاه و هشت دقیقه است که فقط ۹۸ ثانیه آن کسوف کلی خواهد بود.پریشب برای اولین بار در تپۀ کفشگیری مدت دو ساعت از حرکت ماه عکسبرداری شد و آمادگی دستگاههای نجومی برای مطالعۀ کسوف فردا مورد تأیید قرار گرفت.دانشمندان ایرانی به طرز کار دستگاههای نجومی آشنا شدند و از دیروز رسماً شروع به کار کردند.
به قرار گزارش تلگرافی خبرنگاران ما در گرگان آقایان دکتر ریاضی و دکتر هورفر دانشمندان ایرانی به اتفاق نمایندگان وزارت فرهنگ به گرگان وارد شدند و با دانشمندان آمریکایی آشنایی حاصل نمودند.
آقای دکتر ریاضی که ریاست هیئت ایرانی را بر عهده دارد ضمن مذاکره با دانشمندان آمریکای متذکر شد که چنانچه خط نصف النهار تپه کفشگیری در مرکز خط کسوف قرار داشت مدت رؤیت کسوف کلی در آن محل ۲ دقیقۀ تمام بود.
به طوریکه اطلاع دادیم تپۀ کفشگیری از مرکز خط کسوف بیش از پنج کیلومتر فاصله دارد ولی در گرگان محل مناسبتری وجود نداشت که از آنجا بتوان در جریان کسوف مطالعه کرد.
شروع به کار
از صبح دیروز دانشمندان ایرانی رسماً با دانشمندان آمریکایی مشغول کار شدند و چون دانشمندان ایرانی به طرز عمل و کار دستگاههای نجومی کاملاً آشنائی نداشتند در این مورد توضیحات لازم توسط آقای دکتر هاينيک به آنان داده شد. و از بعد از ظهر دیروز دانشمندان ایرانی مطالعات خود را به وسیلۀ دستگاههای نجومی شروع کردند.
او این اقدام هیئت دانشمندان آمریکایی پریشب آغاز شد به این ترتیب که از ساعت سه و نیم بعد از نیمه شب که ماه در افق گرگان ظاهر میشد به وسیلۀ دستگاه فیلمبرداری حرکت ماه را تحت مطالعه قرار داده و مدت دو ساعت از آن عکسبرداری کردند.
صبح دیروز عکسهایی که از ماه گرفته شده بود مورد مطالعه قرار گرفت و طبق اظهار آقای دکتر هایدن رئیس هیئت، دستگاههای فیلمبرداری کاملاً میزان و آماده کار هستند.
ضمناً هر پنج دقیقه یک بار به وسیلۀ دستگاه فرستنده و گیرنده که در تپه کفشگیری نصب شده با لندن تماس گرفته میشود و بدینوسیله طرز کار ساعت نجومی که تا یک هزارم ثانیه را با رسم منحنی در روی کاغذ مندرج نشان میدهد، کنترل میگردد.
وضع تپه کفشگیری
قریه کفشگیری در دوازده کیلومتری مغرب گرگان واقع شده و در حدود شصت کیلومتر از مرز شوروی فاصله دارد سکنۀ قریه کفشگیری به یک هزار نفر میرسد که عموماً به زراعت اشتغال دارند تیه کفشگیری که در میان درختان سبز و خرم قریه قرار گرفته سیصد متر مربع مربع وسعت و در حدود سی متر از سطح زمین ارتفاع دارد در حالیکه ارتفاع آن از سطح دریا بیش از ده متر نیست. بر فراز این تپه که تا چندی قبل کسی به آن توجه نمیکرد اکنون علاوه بر تأسیسات رصدخانه پرچم کشورهای ایران و آمریکا در اهتزاز است و عدهای از دانشمندان مشغول فعالیت برای انجام مطالعات علمی میباشند. اطراف تپه به وسیلۀ افراد ژاندارم نگهبانی میشود و از ورود اشخاص متفرقه به محوطۀ بالای تپه ممانعت میگردد. در بالای تپه برجستگی نسبتاً بزرگي به شكل يک گنبد ساخته شده و روی گنبد مزبور تصویر نیمکره شمالی زمین با مدارات و نصف النهارات آن رسم گردیده و محل شانزده ایستگاه رصدخانه که برای مشاهده کسوف کلی در نقاط مختلف به وجود آمده مشخص شده است.
دستگاههای نجومی در قسمت شمالی تپه نصب گردیده و برای حفاظت از باد و باران بر روی آنها چادرهایی کشیده شده است.
خبرنگاران و فیلمبرداران در گرگان
دو روز پیش عدهای از خبرنگاران و عکاسان جراید پایتخت به اتفاق هیئت فیلمبرداران دانشگاه سیراکیوز به گرگان وارد و از آنجا به تپه کفشگیری رفتند، فیلمبرداران دانشگاه سیراکیوز از وضع و طرز کار و آزمایشهای دانشمندان آمریکایی فیلمبرداری کردند. برای کسب اخبار مربوط به كسوف فردا، اکنون فعالیت زیادی در تپه کفشگیری جریان دارد و خبرگزاریهای خارجی نیز از جریان کارهای دانشمندان مطالبی به مراکز خود میفرستند.
وقوع کسوف در تهران
طبق اظهار آقای دکتر ریاضی به خبرنگار ما ساعت چهار و بیست و هفت دقیقه بعد از ظهر فردا در افق تهران خورشید شروع به گرفتن میکند و به تدریج تاریکی آن افزایش میباید و در ساعت پنج بعد از ظهر به حد اكثر تاریکی خود میرسد و در حدود ۷۵ درصد خورشید گرفته میشود.
از این به بعد به تدریج خورشید از پشت ماه خارج شده و در ساعت پنج و بیست و هشت دقیقه کسوف جزئی در افق تهران خاتمه مییابد.
هر چه از تهران به طرف شمال نزدیکتر شویم قرص خورشید بیشتر میگیرد و بر عکس هر چه به طرف جنوب برویم کسوف جزئیتر مشاهده خواهد شد.
آغاز کسوف در افق گرگان چند دقیقه زودتر از افق تهران یعنی در ساعت چهار و چهارده دقیقه بعد از ظهر میباشد و تا خاتمه آن مدت یک ساعت و پنجاه و هشت دقیقه طول میکشد. کسوف کلی در فاصله بین ساعت پنج و شانزده دقیقه تا پنج و هیجده دقیقه بعد از ظهر تپه کفشگیری گرگان برای مدت نود و هشت ثانیه رؤیت خواهد شد.
تردید در وقوع کسوف
با وجود محاسباتی که شده و دلایلی که از طرف دانشمندان در مورد وقوع كسوف فردا اقامه گردیده، هنوز هم چند نفر معتقدند که فردا در ایران كسوف مشاهده نخواهد شد و ما هم نام آنها را در شمارههای گذشته چاپ کردیم.
این عده میگویند اوضاع سماوی به هیچ وجه دلالت بر وقوع کسوف کلی و جزئی در ایران ندارد و آنچه تا به حال از طرف دانشمندان خارجی و داخلی در این باره اظهار شده اساس ندارد.
به طوریکه اطلاع دادیم آقای دکتر هاينيک یکی از دانشمندان آمریکایی به خبرنگار ما در گرگان اظهار داشته بود اگر در ایران کسوف واقع نشود من حاضرم ۱ هزار دلار به کسی که چنین نظری ابراز داشته بپردازم.
روزنامه اطلاعات، ۸ تیر ۱۳۳۳، ص ۱ و ۶.
-----------------------------------------------
تذکر: در اين بخش برانيم كه نگاهى به رخدادهاى نجومى و مسائل مرتبط با آن را كه، مطبوعات قديمى در اين روز منتشر نموده اند ، بيندازيم و اخبار آنها را بازنشر نماييم .قابل ذکر است که باز نشر این اخبار با ذکر منبع انجام خواهد شد و به عنوان تایید یا رد آن خبر یا منبع نیست و هدف قرار دادن اطلاعات نجومی منشر شده جهت استفاده پژوهشگران و علاقه مندان خواهد بود.