استادان نجوم و ژئوفیزیک دانشگاه باید هر ماه هلال ماه را ترصید کنند

-----------------------
  ۲ اردیبهشت ۱۳۴۰
-----------------------

 یک پیشنهاد مفید
استادان نجوم و ژئوفیزیک دانشگاه باید هر ماه هلال ماه را ترصید کنند. 
* بهتر است رادیو تاریخ قمری را نیز با تاریخ‌های شمسی و میلادی هر روز صبح اعلام کند.
آقای حبیب‌الله نجومی منجم شیرازی که از منجمین به نام ایران هستند و تقویم ایشان مورد توجه قاطبه اهالی می‌باشد شرحی در اطراف حذف تاریخ قمری از برنامه رادیو نوشته و در پایان پیشنهادی به دولت نموده‌اند که به نظر ما پیشنهاد بسیار مفیدی است و اينک عين آن را چاپ می‌کنیم:
فكر بكر و اقدام عاقلانه        هفت کوی عشق را عطار گشت 
ما هنوز اندر خم يک كوچه‌ایم 
ملل مترقی جهان قدرت علمی و دقت محاسباتی را به جایی رسانیده‌اند که موشک آزمایشی خود را طوری به کره ماه می‌فرستند که بدون دقیقه‌ای اختلاف در ساعت معین به قمر اصابت می‌نماید و اکنون مشغول تکمیل وسائلی هستند که بتوانند به کرات آسمانی مسافرت بنمایند. در همین هنگام ما بر سر رؤیت هلال ماه اختلاف داریم و دستگاه دولت به جای اینکه به دانشگاه و سایر مراکز علمی خود دستور بدهد به این موضوع رسیدگی نمایند ذکر تاریخ قمری را از برنامه رادیو حذف نموده و در اعلام برنامه صبح فقط ايام شمسی و میلادی را ذکر می‌کنند. 
حقیقتاً این فکر بکر و اقدام عاقلانه در خور تحسین است. از آنجایی که مملکت ایران یکی از ممالک اسلامی است و غالب فرائض مذهبی و اکثر ایام متبرکه ما مربوط به ماه و تاریخ قمری می‌باشد و مردم نهایت علاقه را به این موضوع دارند نمی‌توان آن را نادیده گرفت و این تاریخ ملی و مذهبی را به کلی کار گذاشت.
استخراج رؤیت هلال یکی از موارد بسیار دقیق علم نجوم است و به طوری‌که در بالا اشاره شد چون این موضوع در ایران وابستگی به عقاید عمومی دارد از دیر زمان منجمین ایرانی نهایت دقت را در محاسبه آن نموده و می‌نمایند، منتها در ماه‌هایی که هلال ماه در مرکز ایران قابل رویت نباشند و محاسبه آن نزديک به رؤیت باشد با در نظر گرفتن وسعت کشور که طول جغرافیائی آن بین ۴۴.۵ درجه و ۶۵.۵ درجه می‌باشد امکان دارد که در بعضی از شهرهای غربی هلال دیده شود که در این موارد اینجانب ضمن درج كليه مشخصات ماه در غروب روز بیست و نه قمری این نکته را تذکر می‌دهم. 
چند سال پیش گاهی اتفاق می‌افتاد که بین استخراج و محاسبه منجمین اختلافی پیدا می‌شد و در نتیجه تقویم‌های منتشره باهم مغایرت داشتند، برای جلوگیری از اختلاف تقاویم در سال ۱۳۲۲ مرحوم قوام‌السلطنه نخست وزیر وقت از دانشمند فقید مرحوم ذوالفنون خواست که تقویم‌ها را قبل از انتشار رسیدگی، و بعد اجازه طبع بدهد این اقدام بعداً به صورت کمیسیونی مرکب از نمایندگان دانشگاه، وزارت فرهنگ و چند تن از اساتید در آمد که اکنون هم همه ساله تشکیل می‌شود و بعضی از منجمین که متکی به عمل خودشان هستند در این کمیسیون حاضر می‌شوند، یکی دو نفر هم صلاح خود را در شرکت نمی‌دانند.
به عقیده اینجانب امروز دیگر اقتضا ندارد ما بر سر این موضوع‌های كوچک بحث کنیم و وظیفه دولت است که از دانشگاه بخواهد کمیسیون رسیدگی به تقاویم را تقویت نموده و استادان نجوم و ژئوفيزيک را موظف نماید همه ماهه هلال ماه را با وسائل موجود ترصید نموده و نتیجه را برای آگهی عموم رسماً اعلام نمایند. اداره رادیو هم مانند پیش تاریخ قمری را همه روزه در موقع شروع برنامه صبح با تاریخ‌های شمسی و میلادی ذکر نماید.
حبيب‌اله نجومی منجم شیرازی

روزنامه کیهان، ۲ اردیبهشت ۱۳۴۰، ص ۱۳.
--------------------------------------------------
تذکر: در اين بخش برانيم كه نگاهى به رخدادهاى نجومى و مسائل مرتبط با آن را كه، مطبوعات قديمى در اين روز منتشر نموده اند ، بيندازيم و اخبار آنها را بازنشر نماييم .قابل ذکر است که باز نشر این اخبار با ذکر منبع انجام خواهد  شد و به عنوان تایید یا رد آن خبر یا منبع  نیست و  هدف قرار دادن  اطلاعات نجومی منشر شده جهت استفاده  پژوهشگران و علاقه مندان خواهد بود.