اخترشناسان برای نخستین بار با بهره گیری از رصدخانه H.E.S.S منشا پرتو گامایی را در فضا یافته‌اند که همانند یک ساعت طبیعی عمل می کند.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "رصدخانه H.E.S.S." ، این پرتوها که از پر انرژی ترین پرتو های گامای کشف شده هستند از یک سیستم دوتایی با عنوان LS 5039 گسیل می شوند؛ این سیستم که از ستاره‌ای آبی رنگ با جرمی بیست برابر جرم خورشید به دور همدمی ناشناخته - به احتمال زیاد یک سیاه چاله - تشکیل شده، برای نخستین بار توسط تیم H.E.S.S. در سال 2005 میلادی کشف شده است.
ما از دهه 1960 میلادی - زمانی که نخستین تب اختر رادیویی تحت عنوان Little Green Men-1 کشف شد- با گسیل منظم پرتو های گاما آشنا هستیم، اما برای نخستین بار است که چنین سیگنال های منظمی از پرتوهای گامای پر انرژی (100 هزار بار پر انرژی تر نسبت به مورد قبلی) کشف شده است.
در این سیستم، دو جرم در فاصله‌ای نزدیک (1.5تا 2.5 برابر فاصله زمین تا خورشید) هر چهار روز یک بار به دو یکدیگر می گردند.
دکتر پائولا چادویک عضو تیم H.E.S.S. از دانشگاه دورام در این زمینه می گوید: چگونگی تغییرات پرتو های گاما، LS 5039 را به آزمایشگاهی ویژه برای بررسی افزایش شتاب اجسام در نزدیکی سیاه چاله ها تبدیل کرده است.
مکانیزم های مختلف، در تغییرات سیگنال های پرتو گامایی که به زمین می رسند تاثیر گذارند. با بررسی این تغییرات دانشمندان قادر خواهند بود تا اطلاعات بسیار ارزشمندی پیرامون سیستم‌های دوتایی از جمله LS 5039 و تحولاتی که در اطراف یک سیاه چاله صورت می گیرد، بدست آورند.
هنگامی که سیاه چاله همدم در مقابل ستاره و زمین قرار می گیرد، سیگنال های پرتو گاما به حداکثر میزان خود می رسند و هنگامی که سیاه چاله از پشت ستاره عبور می کند، سیگنال ها بسیار ضعیف می‌شوند.
این گونه تصور می شود که ذرات گاز و غباری که توسط باد ستاره‌یی از اتمسفر ستاره خارج شده و به سوی سیاه چاله روانه می شوند، شتاب گرفته و به سرعت شروع به گردش می کنند، در این بین افزایش دمای ذرات باعث گسیل پرتو های گاما می شود.
همدم ستاره-سیاه چاله- نیز همچون یک کاوش گر اطلاعاتی عمل می کند؛و بسته به فاصله اش تغییرات میدان مغناطیسی ستاره را در تغییرات سیگنال های پرتو گاما بازتاب می دهد.
علاوه بر آنچه گفته شد، دلیلی هندسى نیز می تواند گسیل این میزان از پرتو گاما را توجیه کند؛ طبق فرمول معروف آلبرت انشتین (E=mc2) ماده و انرژی یکسان هستند و جفت ذره و ضد ذره می توانند متقابلا باعث از بین رفتن (خنثی کردن) نور شوند.
به قرینه هنگامی که پرتو های گامای پر انرژی با پرتو های نور ستاره برخورد می‌کنند، می توانند تبدیل به ماده (جفت الکترون و پادالکترون) شوند؛ بنابراین پرتو های نور ستاره به پرتو های گاما شباهت دارند؛ مه‌ای که منبع پرتو های گاما را به هنگام گذر سیاه چاله از پشت ستاره تشکیل می دهد و تا حدودی منبع اصلی را پنهان می کند.
گیلامی دوبوس از آزمایشگاه اختر فیزیک رصدخانه گرینوبل در پایان افزود: جذب تناوبی پرتو های گاما تصویری بسیار جالب از تولید جفت ماده و ضد ماده از نور می باشد، اگرچه که دیدگاه شتاب ذرات را در این سیستم در پرده‌ای از ابهام فرو می برد.
نتایج این تحقیقات در نوامبر سال جاری میلادی در ژورنال اختر فیزیک به چاپ رسید.