دانشمندان "موسسه اخترشناسی رادیویی ماکس پلانک"(MPIfRA ) اخیرا دریافتهاند در همان زمان که تلکسوپ "افق رویداد" در حال جمع آوری داده برای ایجاد اولین تصویر از یک سیاه چاله بود، موفق به رصد یک شی حتی عجیبتر از آن نیز شده است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی نجومی به نقل از ایسنا و به نقل از اسپیس، این جرم کهکشانی یک اختروش به نام "۳ سی ۲۷۹ "(C ۲۷۹۳) بود و این اختروش گروهی از فوارههایی که حاوی مواد با سرعت زیاد بودند که از نزدیکی یک سیاه چاله ابرجرم پرتاب میشدند.
اختروَش یا کوِیزار یا کوازار(Quasar)، یک هسته فعال به شدت نورانی و دوردست است که وابسته به یک کهکشان جوان است.
دادههای تلسکوپ افق رویداد نشان میدهد که عملکرد این فوارهها آن گونه که دانشمندان انتظار داشتند و تصور میکردند، نیست.
اختروش مذکور در فاصله پنج میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد. ستاره شناسان به دلیل وجود نور فوقالعاده روشن در مرکز آن توانستند دریابند که این جرم یک اختروش است.
به نظر میرسد که این نقطه فوارههایی از ذرات را نشان میدهد که سیاه چاله در حال پرتاب کردن موادی است که نمیتواند آنها را به سمت خود جذب کند.
تلسکوپ افق رویداد در آوریل ۲۰۱۷ این جرم را طی چهار روز مورد مطالعه قرار داده است. اکنون نیز دانشمندان توسط دادههای آن در حال بررسی این اختروش هستند. این اطلاعات به اخترشناسان اجازه میدهد تا کوچکترین جزئیات فوراههای نزدیک سیاهچاله را تجزیه و تحلیل کنند. دانشمندان پیشتر تصور میکردند که این فوارهها همانند پرتوهای مستقیم منتشر میشوند اما اکنون دریافتهاند در اصل، یک فواره ساختاری پیچ خورده دارد که روز به روز تغییر میکند. محققان هنوز نمیدانند که چگونه هر کدام از این اتفاقها روی میدهد. اگرچه آنها فکر میکنند این مسئله میتواند ارتباطی با نحوه برخورد فوارهها با قرص یا دیسکهای اطراف سیاهچاله داشته باشد.
دانشمندان این مطالعه فکر میکنند ساختار عجیب فوارهها میتواند توضیح دهد که چرا مواد موجود در این فواره با سرعت ۲۰ برابر سرعت نور به سمت ما حرکت میکنند و یک خطای دید پیچیده ایجاد میکنند.
دهمین روز آوریل سال گذشته رویدادی بینظیر در نجوم به وقوع پیوست و دانشمندان که سالیان متمادی برای ثبت یک تصویر از سیاه چاله تلاش میکردند، بالاخره موفق شدند. اخترشناسان برای نخستین بار در تاریخ، تصویری از یک سیاهچاله را اکنون نام آن را "Pōwehi" نامیدهاند با دوربین تلسکوپ "افق رویداد" شکار کردند. نام این سیاه چاله در زبان هاوایی به معنای "منبع تاریکی زینت داده خلقت بی پایان"(embellished dark source of unending creation) است.
سیاه چاله Pōwehi چهل میلیارد کیلومتر قطر داشته و در یک کهکشان دور قرار دارد. اکنون انسانها به لطف تلسکوپ "افق رویداد" قادر به دیدن نخستین تصویر از افقِ رویدادِ یک سیاه چاله که در ۵۰۰ میلیون تریلیون کیلومتری کرهزمین قرار دارد، هستند.
همانند تصویر سیاهچاله معروف که سال گذشته به کمک دادههای تلسکوپ افق رویداد منتشر شد، تحقیقات جدید نیز با کمک تلسکوپ افق رویداد که یک ابزار جهانی برای جمع آوری داده از فضا به زمین است، انجام خواهد شد.
در سال ۲۰۱۷، هشت رصدخانه در این پروژه شرکت کردند. هرچه امکانات بیشتر باشد، نتایج تلسکوپ افق رویداد واضحتر خواهد بود.
تصویر سیاه چاله شکار شده توسط شبکهای از هشت تلسکوپ در سراسر جهان ثبت شده است.
نام هشت تلسکوپی که موفق به ثبت تصویر این سیاه چاله شدند عبارتند از:
۱. آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما(Atacama Large Millimeter Array)
۲. تلسکوپ رادیویی ای پی ای ایکس(Atacama Pathfinder Experiment)
۳. تلسکوپ زیرمیلیمتری هاینریش هرتز(Heinrich Hertz Submillimeter Telescope)
۴. تلسکوپ رادیویی"IRAM ۳۰m millimeter radio telescope"
۵. تلسکوپ جیمز کلرک ماکسول(James Clerk Maxwell Telescope)
6. تلسکوپ "ال ام تی"(Large Millimeter Telescope)
۷. تلسکوپ "South Pole"
۸. تلسکوپ رادیویی "Submillimeter Array"
"شپ دالمن"(Shep Doeleman) مدیر برنامه ریزی تلسکوپ افق رویداد و اخترشناس "مرکز نجوم هاروارد-اسمیتسونیان" گفت: آرایه تلسکوپ افق رویداد همیشه در حال توسعه است. این نتایج جدید از یک اختروش نشان میدهد که افق رویداد با قابلیتهای منحصر به فردش میتواند به طیف گستردهای از سؤالات علمی دانشمندان پاسخ دهد.
با این حال به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹ در سراسر جهان، رصدخانهها بسته شدهاند. دانشمندان این پروژه امسال را صرف تجزیه و تحلیل بیشتر دادههای ۲۰۱۷ که شامل این نتایج از اختروش مذکور نیز میشود، میکنند و علاوه بر ان همچنین به تجزیه و تحلیل دادههای جمع آوری شده در سال ۲۰۱۸ نیز خواهند پرداخت.
یافتههای این مطالعه در مجله "Astronomy and Astrophysics" منتشر شد.