یافته‌های جدید دانشمندان درباره قمر «گانیمد» مشتری

دانشمندان موفق به تشخیص تلاطمهای جرمی در زیر پوسته یخی «گانیمد» شدند.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، گانیمد، قمر معروف و آشنای مشتری بار دیگر در کانون توجه سیاره‌شناسان قرار گرفته است. اخیرا گروهی از دانشمندان موفق شده‌اند در زیر پوسته یخی این قمر بزرگ برجستگیهای معمولی را آشکار کنند.
این بی‌نظمیهای جرمی شاید نشان دهنده ساختارهای سنگی بزرگترین قمر سیاره مشتری باشند که طی میلیونها سال زیر پوسته یخی این سیاره پنهان شده است.
این یافته جدید یک سال پس از پایان اودیسه‌وار ماموریت «گالیله» و سقوط آن در جو غلیظ سیاره و هفت سال پس از آنکه اطلاعات مورد استناد در این تحقیق به زمین ارسال شدند منتشر و اعلام می شوند. دانشمندان مشتری‌شناس طی این سالها به تحقیق برروی این داده‌ها پرداخته اند و نتایج این ماموریت تا سالهای آینده منبع اصلی داده‌هایی خواهد بود که دانشمندان را در درک رازهای منظومه یاری خواهد کرد.
به گزارش ایسنا از ماهنامه نجوم، یافته جدید محققان که طی مقاله‌ای از سوی دانشمندان JPL و دانشگاه کالیفرنیا در شماره جدید نشریه Science منتشر شد باعث خواهد شد تا محققان دوباره به ساختار درونی گانیمد نگاهی بیاندازند.
براساس یافته جدید، گانیمد در زیر پوسته خود نوعی برآمدگی‌های ویژه را پنهان کرده که جزو عوارض سطحی محسوب نمی شود و این بدان معنی خواهد بود که لایه های یخی، حداقل در نزدیک پوسته از چنان قدرتی برخوردارند که برای میلیونها سال توانسته این ساختارهای سنگی را درون خود نگاه دارد و جلوی فرو رفتن آنها به سمت اعماق گانیمد را بگیرند. البته ممکن است وجود این ساختارهای غیر متعارف توجیه دیگری نیز داشته باشد و آن وجود صخره هایی بزرگ در ارتفاع زیرین سطح گانیمد است که رئوس و قله های آن تا نزدیکی آخرین لایه پوسته بالا آمده و این همان چیزی است که ما از این صخره‌ها می بینیم .
دکتر جان اندروسن از JPL تایید می کند در شرایط فعلی هردونظر امکان دارد حقیقت داشته باشد. شاید این سنگهایی باشند که از مرز ناحیه یخی? سنگی خود را به بالا کشیده‌اند و یا ساختارهای سنگی مستقلی که درون توده های یخ باقی مانده اند. اما برای اظهار نظر نهایی در باره این دو نظر و همینطور اعلام گزینه هایی که به هر یک از این حالات منجر شده‌اند باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.
دکتر جرالد اسکوبرت، نویسنده همکار این مقاله تحقیقاتی از دانشگاه UCLA در باره این یافته جدید گفته است: «تاکنون هیچ اطلاع دقیقی از عمق و ژرفنای این نواحی نداریم ولی به نظر نمی رسد لایه یخی گانیمد تا این حد قوی باشد که بتواند این توده یخی را در خود نگاه دارد؛ بنابراین، این پدیده باید در لایه های فوقانی و نزدیک به سطح واقع باشد جایی که لایه ضخیم یخ اجازه معلق ماندن این صخره های سنگی را بدهد و برای این کار از قدرت کافی برخوردار باشد.»
گانیمد از سه لایه اصلی تشکیل شده است: یک گوی فلزی در مرکز به عنوان هسته قمر، یک غشای سنگی (گوشته) و یک پوسته یخی خارجی. لایه یخی پوسته این قمر بسیار نازک است و ضخامت آن تنها به حدود 800 کیلومتر می‌رسد.
نتیجه گیری جدید با کمک استفاده از اندازه گیری اثر «دوپلر» و به کمک ابزار بررسی‌کننده میدان گرانشی فضاپیمای گالیله به دست آمده است. اما این نخستین باری نیست که چنین آشفتگیهای جرمی در اقمار منظومه شمسی ثبت می شود. از پیش از آغاز ماموریتهای آپولو به مقصد ماه نیز متوجه چنین آشفتگیهایی در قمر بزرگ سیاره خودمان شده بودیم اگر چه دانشمندان هیچ گونه تشابهی میان این دو آشفتگی ترسیم نمی کنند.
اقمار منظومه شمسی و به ویژه اقمار غول پیکر زحل و مشتری هر روز رازهای بیشتری از خود را آشکار می‌کنند و البته باید در انتظار خبرها و تصاویر جدیدتری باشیم که با بررسی داده های کاوشگرانمان از این منظومه‌ها ترسیم خواهد شد.
---------
Isna.ir