مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
372
|
اخبار |
1384/11/06
862
|
چاپ
کشف کوچکترین سیاره مشابه زمین در خارج از منظومه شمسی ـ 06
یک تیم بین‌المللی از منجمان کوچکترین سیاره مشابه زمین را در خارج از منظومه شمسی کشف کرده اند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، این سیاره دارای جرمی پنج برابر زمین است و در فاصله 25 هزار سال نوری زمین در کهکشان راه شیری - که منظومه شمسی نیز در آن قرار دارد - حول نوعی ستاره موسوم به «کوتوله سرخ» دور می زند.
این اکتشاف، که توسط نشریه «نیچر» گزارش شده است، با کمک شیوه «میکرولنزینگ» که قادر به ردیابی سیارات دوردست با جرمی مشابه زمین است، انجام شد.
دمای بسیار پایین این سیاره، یافتن حیات به روی آن را نامحتمل می‌کند.
این سیاره که هر 10 سال یک‌بار حول ستاره مرکزی می گردد، «OGLE-2005-BLG-390Lb» نامگذاری شده است.
پیش بینی اینشتین
این سیاره همچون زمین دارای هسته‌ای از جنس سنگ و احتمالا اتمسفری باریک است، اما مدار وسیع آن و سرد بودن ستاره مادر نشانگر سرمای شدید آن است.
پیش بینی می شود یه دمای سطح آن 220 - درصد سانتی‌گراد باشد و بدان معنی است که سطح آن احتمالا پوشیده از مایعات منجمد است. بنابراین ممکن است بیشتر به نمونه عظیم «پلوتو» شباهت داشته باشد.
مایکل بد، استاد دانشگاه «جان مورز» در لیورپول و از پژوهشگران پروژه «روبونت» (RoboNet) که در این تحقیق مشارکت داشته است به بی بی سی گفت: «این کشف هیجان آور و مهم است. این سیاره چه از لحاظ جرم و چه فاصله از ستاره مادر بیش از هر سیاره دیگری که تاکنون یافت شده به زمین شباهت دارد.»
او افزود:«بیشتر سیارات دیگری که تاکنون کشف شده‌اند یا جرمشان خیلی بیشتر است یا خیلی داغتر هستند یا هر دو.»
تکنیک «میکرولنزینگ» (Microlensing) که از آن برای یافتن این سیاره استفاده شده است ابتدا در سال 1912 توسط آلبرت اینشتین پیش بینی شده بود.
استفاده از این شیوه زمانی ممکن است که یک شیء عظیم در فضا، مانند یک ستاره، از برابر یک ستاره دوردست تر بگذرد.
هنگام عبور، جاذبه شیء نزدیکتر نور ساطع شده از ستاره دورافتاده تر را خم می کند و آن را موقتا درخشان تر جلوه می دهد. این وضع معمولا یک ماه دوام می آورد.
اگر ستاره واقع در پیش زمینه دارای سیاره‌ای در حول خود باشد، نور ستاره دورافتاده تر را حتی بیشتر معوج می‌کند و باعث می شود حتی درخشانتر به نظر آید؛ اما مدت زمان آن بسیار کوتاهتر خواهد بود و ستاره شناسان برای ردیابی آن تنها چند ساعت یا چند روز فرصت خواهند داشت.
دکتر مارتین دومینیک، از دانشگاه «سن اندروز» از سرپرستان برنامه همیاری های «سیاره» (PLANET)، یکی از شبکه های میکرولنزینگ که برای کشف این سیاره به کار گرفته شده است، می گوید:« ما اول شاهد بودیم که روند معمول تشدید درخشش در روز 31 ژوئیه 2005 به اوج رسید. با این حال روز 10 اوت، یک «فلاش» کوچک رؤیت شد که نصف روز ادامه داشت.»
«با ثبت این پدیده غیرعادی توسط دو عدد از تلسکوپ های موجود در شبیه خود و با نظارت دقیق، توانستیم نتیجه بگیریم که یک سیاره با جرم کم حول ستاره می گردد.»
به گزارش ایسنا، این اکتشاف حاصل تلاش مشتری سه گروه «پلانت/روبونت، اوگل و موا » (PLANET/RoboNet و OGLE و MOA) با حضور پژوهشگرانی از 12 کشور است.
تاکنون در حدود 160 سیاره در خارج از منظومه شمسی حول سایر ستارگان کشف شده است، اما تنها سه عدد از آنها با کمی تکنیک «میکرولنزینگ» پیدا شده اند.
شبیه سازی های تازه از نحوه تشکیل سیارات حاکی است که اجرام شبیه به زمین باید در جهان فراوان باشند. دانشمندان می کوشند با استفاده از این تکنیک کرات تازه ای بیابند و در جستجوی راه هایی برای بهبود آن هستند.