مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
37
|
اخبار |
1383/05/19
1292
|
چاپ
دانشمندان عمر آتشفشانهاى مریخ را اندازه گیرى کردند
اطلاعات ارسال شده به وسیله مریخ پیماى اروپایى "مارس اکسپرس "
دانشمندان را به این نتیجه رسانده که عمر برخى از دهانه هاى آتشفشان
در مریخ کمتر از حدى است که درگذشته تصور مىشد.
برخى از این آتشفشانها احتمالا در حال حاضر نیز آماده فعالیت هستند.
دانشمندان درگذشته و بر مبناى اطلاعاتى که سفینه وایکینگ در دهه ۱۹۷۰ به
زمین مخابره کرده بود، عمردهانه هاى آتشفشانى روى سطح مریخ را بین ۴۰۰ تا
۵۰۰میلیون سال تخمین زده بودند.
اما داده هاى تازه سفینه مارس اکسپرس دلالت بر آن دارد که عمر برخى از
این دهانه ها بین یک میلیون تا حداکثر۲۰ میلیون سال است .
دانشمندان براى تخمین زدن عمر آتشفشانهاى مریخ از همان روشى استفاده
مى کنند که براى تعیین عمر سیارها از آن کمک مىگیرند.
در این روش با استفاده از تصاویرى که یک دوربین با درجه تفکیکى بالا از
سطح مریخ تهیه مىکند، مشخصات دهانه ها و حفره هایى که به علت فعالیت
آتشفشانى تولید شده ، بررسى مىشود.
هرچه شمار دهانه ها و حفره ها بر روى یک سطح بیشتر باشد و شمار چین
خوردگى آنها بیشتر، عمر دهانه آتشفشانى بیشتر است .
این محاسبه با این فرض انجام مى شود که سطح مریخ در حدود ۴ میلیارد
سال پیش به نحو کم و بیش یکنواخت مورد بمباران شهابسنگها قرار گرفته
است .
اما در مریخ به واسطه بروز توفانهاى یخ و گردو غبار در نزدیک قطبها
دهانه هاى کوچکتر پوشیده مىشوند و تنها دهانه هاى بزرگتر برجاى مىمانند.
درحال حاضر به نظر مىرسد چهار دهانه آتشفشانى بزرگ در مریخ در زمانى
بین ۱ میلیون تا۲۰ میلیون سال قبل فعال بوده اند.
در عین حال با توجه به ساختار سیاره مریخ انتظار مى رود که فعالیت
آتشفشانى در این سیاره از بین نرفته باشد. هرچند که ممکن است آتشفشانى
عظیمى نیز در سطح این سیاره بروز نکند.
آنچه که درحال حاضر بیش از فعالیتهاى آتشفشانى براى دانشمندان حائز
اهمیت است ، چشمه هاى آب جوشان در سطح سیاره سرخ است که احتمالا حاوى
موجودات زنده ریزى است که قادرند دماى بالاى این چشمه ها را تحمل کنند و
در برابر مواد گوگردى موجود در آنها تاب آورند.
این نوع موجودات ذره بینى احتمالا در زمین سهم اصلى را در پیدایش حیات
بر عهده داشته اند.
به اعتقاد "نیک هوفمن " از دانشگاه ملبورن ، احتمالا در کنار چشمه هاى
آب جوشان در مریخ ستونهایى از یخ یافت مىشود. شبیه این نوع ستونها در
قطب جنوب نیز موجود است و جانوران ذره بینى ساکن در آن قادرند با استفاده
از انرژى شیمیایى موجود در یخ به زندگى ادامه دهند.
------
Irna.ir