مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
267
|
اخبار |
1384/07/20
976
|
چاپ
منشا انفجارهای ناگهانی پرتوهای گاما در کجاست؟ ـ 20
تلسکوپ ماهواره‌ای " سوئیفت " که در مدار زمین در حال گردش، و به رصد انفجارهای ناشی از تشعشع ناگهانی پرتو گاما و ظهور غیرمترقبه آن در پهنه کیهان سرگرم است، می‌تواند اخترشناسان را به رازهای کیهان در نخستین ایام شکل‌گیری دلالت کند.
به گفته ولکر بروم از دانشگاه تکزاس و آبراهام لوب از دانشگاه هاروارد بخش قابل توجهی از پرتوهای گامای پرقدرتی که در کیهان دیده می‌شود از ستارگانی نشات می‌گیرد که در اوایل شکل‌گیری کیهان ظاهر شده‌اند و اکنون پس از گذشت میلیاردها سال، نورشان به سیاره زمین دراین گوشه از کیهان پهناور رسیده است.
این دو محقق در مقاله که در نشریه اختر-فیزیک منتشر ساخته‌اند توضیح داده‌اند که با بررسی و محاسبه آهنگ شکل‌گیری ستارگانی که به وسیله تلسکوپ فضایی سوئیفت رصد شده به این نتیجه رسیده‌اند که 10 درصد از ستارگانی که پرتوهای گامایشان به این ترتیب ثبت شده در همان یک میلیارد سال اولیه پس از انفجار بزرگ (مه بانگ) که ایجاد کیهان منجر شد، به‌وجود آمده‌اند و نابود شده‌اند.
پرتوهای پرقدرت گاما حاصل از انفجار این اختران در هنگام مرگ، مسیری طولانی و چند میلیارد ساله را در کیهان طی کرده‌اند و در برابر دوربینهای سوئیفت قرار گرفته‌اند.
به‌اعتقاد این دو اخترشناس این احتمال وجود دارد که در میان داده‌هایی که سوئیفت ثبت کرده، برخی متعلق به نخستین ستارگانی باشند که در پهنه کیهان ظاهر شده‌اند.
به این ترتیب این اطلاعات می‌تواند سرنخهایی در خصوص مراحل اولیه شکل گیری کیهان در اختیار اخترشناسان قرار دهد.
اطلاعات اخترشناسان درباره این قبیل ستارگان اولیه که به نظر می‌رسد اجرامی سنگین اما خالی از اتمهای فلزات بوده‌اند، بسیار اندک است.
اختر شناسان معتقدند که این قبیل ستارگان پر جرم و چگال اما فاقد اتمهای سنگین فلزات برای آنکه بتوانند در هنگام مرگ به گونه‌ای منفجر شوند که پرتوهای پرقدرت گاما را بوجود آورند، باید حتما به شکل ستاره‌های دو قلو که به گرد یکدیگر گردش می‌کنند موجود بوده باشند.
یکی از این قلوها بتدریج در هنگام گردش به دور همراه خود، لایه‌های بالایی گاز و جرم آن را تهی می‌کرده و زمینه را برای مرگ این همراه بهتر فراهم می‌آورده است.
--------
Irna.ir