ناسا در تلاشي بلندپروازانه برای رسیدن به مریخ، روز دوشنبه (16 مرداد) بزرگترين كاوشگر خود را با موفقیت بر سطح سیاره سرخ فرود آورد.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی ـ نجومی به نقل از ايسنا، مریخنورد «كنجكاوي» با ابعاد قابل مقایسه با یک خودرو و هزينه ساخت بیش از دو و نیم میلیارد دلار پس از هشت ماه و نيم سفر در مسافت 566 ميليون كيلومتري ميان زمين و مريخ كه از نوامبر 2011 آغاز شده بود، با شيوه فرودي كه براي اولين بار اجرا شده، توانست با موفقيت در دهانه «گيل» مريخ فرود بيايد.
اين فرود توسط مدارگرد اوديسه و با 14 دقيقه تاخير به يكي از آنتنها در استراليا اطلاع داده شد. كنجكاوي به محض فرود در توئيتر اعلام كرد: «من به سلامتي در مريخ هستم، دهانه گيل من درون تو هستم.»
ناسا دقايقي پس از فرود نخستين تصاوير ارسالي از مريخ نورد «كنجكاوي» را منتشر كرد.
در پي اين فرود موفق، موجي از شادي مهندسان و دانشمندان ناسا در آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا و تعداد زيادي از خبرنگاران و عكاسان و چهرههاي علمي و غير علمي در خارج از آن و جمعيت زيادي از دوستداران اخبار فضايي در ميدان تايمز را در بر گرفت.
هدف از پرتاب اين كاوشگر كه هفتمين كاوشگر ناسا در مريخ است، بررسي امكان وجود حيات ميكروبي در گذشته يا حال اين سياره و ارزيابي جو آن براي آمادهسازي سفرهاي انساني و سكونت احتمالي اعلام شده است.
فرود اين آزمايشگاه سيار علمي شش چرخ توسط یک جرثقیل هوایی و بزرگترین چتر مافوق صوت جهان صورت گرفت. اين شيوه براي اولين بار اجرايي شده چرا كه كاوشگرهاي ديگر ناسا موسوم به روح فرصت براي فرود از كيسههاي هوا استفاده كرده بودند.
كنجكاوي پس از هفت دقیقه عبور سخت از جو مریخ به سطح آن نزدیک شده و سپس توسط جرثقيل هوايي به آرامی بر سطح اين سياره فرود آورده شد.
كاوشگر كنجكاوي به محض ورود به ارسال يك تصوير غبارآلود از چرخهای خود بر روی سطح دهانه گيل که توسط دوربینی در قسمت عقب آن گرفته شده، پرداخته و فرود موفقیتآمیز این مأموریت را تأیید کرد. در روزهاي آينده انتظار ميرود كه اين كاوشگر اولين تصاوير رنگي خود را از سطح محل فرود خود به زمين ارسال كرده و در هفتههاي آينده اولين سفر كوتاه خود را آغاز كند.
باراک اوباما، رییسجمهور ايالات متحده هم با انتشار بیانیهای با اشاره به فرود موفقیتآمیز کنجکاوی به عنوان پیچیدهترین آزمایشگاه سیار که تا امروز بر سطح سیارهای دیگر فرود آمده، این عملیات را افتخاری بينظير و نقطه عطفی تاريخي توصيف كرد.
چارلي بولدن، رئيس ناسا طي سخناني در جمع خبرنگاران كه در ميان شادي و هياهوي دانشمندان و مهندسان در آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا ايراد شد، اظهار كرد: امروز چرخهاي كنجكاوي مسير را براي ورود انسان به مريخ روشن كرده است. كنجكاوي كه پيچيدهترين كاوشگر ساخته شده تاكنون بوده، اكنون در سطح مريخ قرار دارد و در آنجا به جستوجوي پاسخي براي سوال قديمي دانشمندان در مورد امكان وجود حيات در اين سياره خواهد پرداخت.
به گزارش واحد خبر مرکز، كاوشگر يك تني کنجکاوی كه از نيروي اتمي براي حركت خود بهره ميگيرد قرار است به مدت دو سال روي سطح مریخ باقي مانده و طی این مدت در محل فرود خود در نزدیکی استوای مریخ آزمایشهاي مختلفی را انجام دهد. بررسیهای پیشین نشان داده كه مواد معدنی زیادی در کوهی نزديك به دهانه گيل وجود دارد که احتمالا وجود آب در گذشته باعث ایجاد آنها شدهاست.
كاوشگر كنجكاوي از 10 ابزار علمي پيچيده برخوردار است كه شامل آزمايشگرهايي براي بررسي آبوهوا، ميزان تابش و ديگر شرايط اين سياره، دو دوربين براي ثبت تصاوير سه بعدي و پانوراما و يك ليزر تبخير كننده سنگ براي تعيين عناصر شيميايي آنهاست. همچنين يك بازوي روباتيك دو متري با قابليت گسترش از كاوشگر براي بررسي دقيقتر محيط اطراف دستگاه و يك حفار براي نمونهبرداري از درون سنگها بر روي اين مريخنورد نصب شده است.
كل فرآيند فرود بزرگترين كاوشگر ناسا در شش مرحله ورود به جو با سرعت 20 هزار كيلومتر در ساعت در ارتفاع 131 كيلومتري دهانه گيل، استقرار با چتر نجات 15 متري توسط بزرگترين چتر فوق صوت براي كاهش سرعت سقوط كنجكاوي، جدا شدن سپر حرارتي و تصويربرداري از سقوط توسط دوربين زير آن، تقويت موشكهاي روتر براي فرود بدون ضربه بر روي ابر بزرگ غبار با سرعت 2.4 كيلومتر در ساعت، جرثقيل آسماني براي آويختن كاوشگر از فضاپيماي اصلي آزمايشگاه اكتشافي مريخ توسط چند نخ نايلوني و فرود در پي جدا شدن اين نخها و دور شدن فضاپيماي حامل به مسافت ايمن انجام خواهد شد.
اين در حالي است كه فضاپيماي آزمايشگاه اكتشافي مريخ پس از پايان سوخت آن بر روي سطح اين سياره سقوط خواهد كرد.
مريخنورد كنجكاوي كه با دو سال تاخير بر روي موشك اطلس چهار به سوي اين سياره همسايه پرتاب شده، بر پايه كار كاوشگرهاي قديمي از جمله فرصت، يكي از دوقلوهاي جستجوگر آب در سياره سرخ ساخته شده است. ناسا اميدوار است در نهايت بتواند يك ماموريت سرنشيندار را به مريخ ارسال كرده و همچنين ماموريتهاي روباتيك را به اين نزديكترين همسايه سيارهاي زمين ادامه دهد.
از حاشيه هاي ديدني فرود تاريخي امروز در آزمايشگاه پيشرانش جت (JPL) ناسا كه توجه رسانه ها را به خود جلب كرد، سنتهاي خوافي جالب كاركنان ناسا براي افزايش شانس موفقيت ماموريتهاي فضايي بود.
در لحظات ورود «كنجكاوي» به سطح سياره مريخ كه رسانههاي جهاني و انبوهی از دانشمندان و مهندسان براي مشاهده اين فرود در آزمايشگاه پيشرانش جت ناسا جمع شده بودند، متخصصان ناسا طبق سنت خرافي ماموريتهاي فضايي اين سازمان براي بالا بردن شانس موفقيت اين كاوشگر دست به دامن بادام زميني شدند.
بادامزميني هاي شانس يكي از مجموعه سنتهاي خرافي مرتبط با شانس در اين مركز فضايي است كه مديران و مهندسان ناسا به آن دست ميزنند.
رهبران گروه چندين قوطی بادام زميني بوداده با پوست را براي بخش كنترل ماموريت، مركز عمليات كاوشگر و چندين اداره ديگر خريدند. اين سنتي است كه به دوره ماموريتهاي رنجر در روزهاي اول ناسا برميگردد.
در اوايل دهه 1960، ماموريتهاي «رنجر» براي پرواز و برخورد به سوي ماه و ثبت تصوير پيش از اين تصادم طراحي شده بودند. شش فضاپيماي اول چه در سكوي پرتاب يا در تلاش براي خروج از مدار زمين با مشكل مواجه شدند.
براي پرتاب رنجر هفت، يكي از افراد با خود بادام زميني به اتاق كنترل آورده و ماموريت با موفقيت انجام شد. از آن زمان تا كنون اين سنت هميشه در تمام ماموريتها رعايت ميشود.
اين قوطيها با برچسبهايي با نوشتههاي «چيزهاي به جرات شكستناپذير» پوشانده شدهاند.
علاوه بر اين بادامزمينيها، مهندسان ناسا رسم هاي خرافي ديگري مثل مهرههاي نگراني، خط ریش و نگه داشتن ريش تا برد نهايي (Playoff beard) هم دارند. كاركنان اين سازمان از تيشرتها و سوزنهاي ماموريت خاص براي بزرگداشت اين كاوشگر برخوردار بوده و غذاهاي خاصي را ميخورند.
از ديگر نكات جالب فرود بزرگترين ساخته بشر بر روي يك سياره ديگر، همزماني آن با زادروز نيل آرمسترانگ - اولين انساني كه قدم بر روي ماه گذاشت - است.
کوششهاي بینالمللی برای دستیابی به مریخ از سال ۱۹۶۰ آغاز شده و آمريكا، شوروي سابق، اتحاديه اروپا و ژاپن تعداد زیادی مدارگرد، فضاپیماهای کوچک و دیگر دستگاهها را به سوی مریخ اعزام کردهاند که میزان موفقیت این مأموریتها تاکنون ۴۰ درصد بودهاست؛ ناسا در این اقدامات بیشترین درصد موفقیتها را داشته است.