31 فروردین، سفینه ی حامل فضانوردان ایستگاه بین المللی به هنگام بازگشت به زمین دچار مشکل شد و 475 کیلومتر دورتر از محل تعیین شده فرود آمد. کارشناسان مشغول تحقیق درباره علت این حادثه هستند.
علت سقوط آزاد فضاپیمای روسی در بازگشت از ایستگاه فضایی به زمین هنوز مشخص نیست، اما ماموران رسیدگی به این پرونده حدس می زنند یک اتصال کوتاه در مدارهای الکتریکی این سفینه فضایی باعث ایجاد تاخیر در جداشدن واحد پیشرانه شده است و به اشکال در فرود سفینه انجامیده است.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "space.newscientist.com" ، 31 فرودین ماه گذشته (19 آوریل 2008)، سفینه ی روسی سایوز به هنگام ورود به جو زمین به طور خودکار وارد وضعیت “ورود پرتابه ای” شد. این وضعیت که به عنوان پشتیبان وضعیت ورود عادی طراحی شده است، باعث می شود تا سفینه مسیری را طی کند که نسبت به مسیر عادی شیب بیشتری دارد. به هنگام ورود به جو از طریق این مسیر، فضانوردان در معرض شتابی 10 برابر بزرگتر از گرانش زمین قرار می گیرند.
به هنگام سقوط آزاد، مسئولین کنترل ماموریت در مسکو ارتباط رادیویی خود را با کپسول حاوی فضانوردان به مدت 1 ساعت از دست دادند. به همین دلیل در ابتدا نمی دانستند که سفینه وارد وضعیت ورود پرتابه ای شده و در نتیجه حدود 475 کیلومتر دورتر از محل تعیین شده فرود آمده است.
این دومین بار پیاپی و در مجموع سومین بار است که سفینه ی سایوز در وضعیت ورود پرتابه ای قرار می گیرد.
در یک کنفرانس خبری که هفته ی پیش برگزار شد، مدیر ماموریت های فضایی ناسا، “بیل گرشتن مایر” (Bill Gerstenmaier)، خطری را متوجه فضانوردان ندانست و از افکار عمومی خواست تا زمان انتشار گزارش رسمی کمیسیون تحقیق و بررسی صبر کنند. وی همچنین افزود: “ما این موضوع را به عنوان یک مشکل جدی تلقی نمی کنیم ولی این مسئله ای است که به وضوح نباید رخ می داد. همچنین مایل نیستیم تکرار موارد مشابهی را در آینده ببینیم”.
اتصال کوتاه الکتریکی
شبکه ی خبری اینترفاکس روسیه به نقل از یک مقام سازمان فضایی روسیه که خواست نامش فاش نشود گفت که به علت گرمای شدید به هنگام ورود به جو زمین، سفینه ی فضایی سایوز دچار صدمات شدیدی شده است و فضانوردان داخل سفینه در معرض خطرات بزرگی بوده اند. ولی گرشتن مایر از چنین اظهاراتی ابراز بی اطلاعی می کند.
مظنون اصلی این حادثه کابلی است که بخش کنترل مرکزی در کپسول حاوی فضانوردان را به تجهیزات فرود سایوز متصل می نماید. یک اتصال کوتاه در این کابل به طور خودکار باعث رفتن سفینه به وضیعت ورود پرتابه ای می شود. گمان می رود در سال گذشته نیز چنین اتصال کوتاهی باعث ورود سایوز به صورت پرتابه ای شده باشد.
جهت یابی اشتباه
مامورین رسیدگی به پرونده ی حادثه ی مشابه در سال قبل، شواهدی دال بر تاخیر در جدا شدن واحد پیشرانه از کپسول حاوی فضانوردان یافته اند. اگر واحد پیشرانه به موقع از کپسول حاوی فضانوردان جدا نشود، توزیع وزن سفینه را تغییر می دهد به طوری که باعث می شود کپسول فضانوردان در جهتی غیر از جهت تعیین شده به جو زمین وارد شود.
گزارشات اولیه از سرنشینان سایوز حاکی از آن است که مورد مشابهی به هنگام ورود 31 فروردین روی داده است. کارشناسان روسی مشغول بررسی ارتباط احتمالی این دو حادثه هستند. ولی گرشتن مایر نسبت به پیش داوری ها و نتیجه گیری پیش از موعد هشدار می دهد. او معتقد است باید به کارشناسان روس اجازه داد تا به طور کامل داده ها را بررسی و تجزیه و تحلیل کنند تا به نتیجه ی درست برسند.
زمان بحرانی
حادثه ی سایوز در زمانی حساس برای ناسا روی داد. ناسا قصد دارد شاتل ها را تا سال 2010 بازنشسته کند و سفینه ی اوریون را جایگزین آن ها نماید. اما اوریون تا سال 2015 آماده نخواهد شد. در طی این پنج سال فاصله، فضاپیمای سایوز گزینه ی اصلی برای ارسال فضانوردان به ایستگاه فضایی بین المللی و بالعکس خواهد بود.
بنابه عقیده ی گرشتن مایر، هنوز زود است که راجع به تاثیرات احتمالی حادثه ی سایوز روی برنامه های آینده ی ناسا صحبت شود. ولی او اضافه می کند که ممکن است ناسا گزینه ی ارسال فضانوردان به کمک سفینه های تجاری را نیز در نظر بگیرد. او می گوید: “ما بودجه ی لازم برای سرمایه گذاری بر روش های متعدد پرتاب سفینه های فضایی را نداریم. ولی تمام تلاش خود را می کنیم تا اوریون را در کمترین زمان آماده کنیم. در غیر این صورت از حمل و نقل تجاری فضانوردان استفاده خواهیم کرد.”