1403/09/05 - 22 جمادى الاولى 1446 - 2024/11/25
العربیة فارسی

Astronomical Research Center (A.R.C.)

مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
1164 | واحد خبر مركز | 1386/09/24 513 | چاپ

ابرهای سرخ بر فراز سیاره فراخورشیدی

تیمی از اخترشناسان به کمک دوربین پیشرفته ی پیمایش هابل توانستند مدارکی محکم مبنی بر وجود ابر و مه، در سیاره ای فرا خورشیدی تهیه کنند.
سرپرست این تیم، “فردریک پونت” (Frederic Pont)، از رصد خانه دانشگاه ژنو در سوییس، با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل اولین ردیابی ها را از این ابر و مه در جو سیاره فراخورشیدی انجام داد. او می گوید: "مدت بسیار زیادی را صرف تحقیق بر روی سیارات فراخورشیدی کردیم تا بتوانیم جوی مانند جو زمین را در بین آنها بیابیم و می توان گفت این ثبت گامی موثر در این راه بوده است. این اولین سیاره ی فراخورشیدی است که اغلب گمان های ما را در کنار هم دارا بود."
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "spacetelescope.org" ، این مشاهدات هنگامی صورت گرفت که سیاره فراخورشیدی از جلوی ستاره مادر عبور می کرد، بدین ترتیب نوری که از سوی ستاره از جو گذشته بود، سبب شد تا طیف گازهای موجود در جو آن آشکار شود.
مدار این سیاره بسیار به ستاره ی مادر نزدیک است که به آن یک سیاره مشتری داغ (Hot Jupiter) می گویند. ساختار گازی آن مانند مشتری است اما باید گفت که از نظر اندازه بسیار بزرگ تر از مشتری است. فاصله کم آن تا ستاره مادر سبب شده است تا دمای جو آن به 700 درجه سلسیوس برسد. بررسی ها نشان می دهد که این سیاره دارای اقماری با ابعاد زمین است که مانند حلقه های زحل به خوبی می توان آنها را شناسایی کرد.
مشاهدات دقیق هابل به اخترشناسان اجازه داد تا مطالعات دقیقی بر طیف های رسیده از جو داشته باشند و اکنون این بررسی های مناسب موجب شناسایی ساختار و ترکیبات جوی در HD189733b شده است. اندازه ستاره مادر در این سیستم بسیار کوچک و تنها حدود 76 درصد اندازه خورشید ما است و این موضوع سبب شد تا محاسبات دشوار گردند، چراکه تنها زمانی می توان داده به دست آورد که سیاره در حال گذر از مقابل ستاره مادر باشد، و مدت این گذر تنها چند لحظه است.
دانشمندان انتظار داشتند که اثری از سدیم، پتاسیم و آب را نیز ثبت کنند، اما شکل و طیف های جو حاکی از آن اند که این مواد در سیاره وجود ندارند. مطالعات دیگر نیز حاکی از آن است که آسمان این سیاره دارای ابر و مه غلیظ و ضخیمی، به ارتفاع 1000 کیلومتر است، این ابر و مه غول پیکر، در هنگام غروب، ستاره مادر را رویایی و قرمز رنگ می کند، درست مانند غروب خورشید و رنگ زیبای ابرها در آسمان زمین. در منظومه شمسی نیز سیاره زهره و تیتان قمر زحل دارای چنین ابر و مه هایی هستند. مطابق با شواهد رصدی درون ابر سیاره فراخورشیدی ذراتی بسیار ریز از آهن، سیلیکات و غبار اکسید آلومینیم ( آنچه که در یاقوت کبود نیز یافت می شود) وجود دارند.
مشکل دیگر در هنگام رصد کم و زیاد شدن نور ستاره بود که اختلالاتی را ایجاد می کرد. آنها همچنین توانستند لکه خورشیدی بزرگی را بر سطح ستاره مادر بیابند، ابعاد این لکه 80000 کیلومتر است، لکه های خورشیدی نواحی تیره ای هستند که دما در آنها بیش از 1000 درجه سلسیوس سردتر از دیگر نواحی در ستاره است.