مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی
1137
|
واحد خبر مركز |
1386/08/13
525
|
چاپ
بزرگترین تلسکوپ جهان بزودی شروع بکار میکند
تلسکوپ عظیم 120 میلیون دلاری موسوم به "ال بیتی" بزودی شروع به کار کرده و به اخترشناسان امکان خواهد داد، کیهان را با جزئیات بیشتر بکاوند.
این تلسکوپ که بر قله "گراهام" در ارتفاع 3200 متری آریزونا ساخته شده است، تقریبا 20 سال پس از آنکه ایده ساخت آن شکل گرفت، شروع بکار خواهد کرد.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "bbcnews" ، بر پایه این گزارش، پروفسور "گری گیلمور" از موسسه نجوم دانشگاه کمبریج انگلیس گفت: البیتی یک گام مهیج رو به جلو برای نجوم است، نه فقط بزرگ است، بلکه امکان پیادهسازی برخی از فناوریهای تازه را که برای همه تلسکوپهای بزرگ نسل آینده حیاتی خواهد بود، فراهم میکند.
برخلاف اکثر تلسکوپهای امروزی که حاوی یک آینه برای جمعآوری نور هستند ، این تلسکوپ دو چشمی متشکل از دو آینه 8.4 متری است.
دکتر "جان هیل" از دانشگاه آریزونا و مدیر فنی "ال بیتی" گفت: "ستاره شناسان در یک تلسکوپ دنبال دو چیز هستند.
آنها خواهان آینهای با سطح وسیع برای جمعآوری نور هستند تا بتوانند اجرام خیلی خیلی محو در فواصل خیلی خیلی دور را بنگرند و دیگر اینکه خواهان تصاویری با وضوح بالا هستند چون باید بتوانند آن اجرام محو و خیلی دور را به طور شفاف ببینند."
دکتر هیل در مورد ساخت این تلسکوپ گفت: "جابجایی و انتقال آنها یک مشکل بزرگ است. یک آینه 8.4 متری وقتی توی جعبه است (سوار بر کامیون) دو خط بزرگراه را اشغال میکند."
در نتیجه دانشمندان درصدد یافتن راههای زیرکانهای برای استفاده از حداکثر توان بالقوه آینههای موجود برآمدهاند.
یکی از راهها استفاده از چند آینه به صورت متوالی است، چنین کاری قبلا انجام شده است. برای مثال، تلسکوپ چندآینهای (امام تی) در آریزونا که اکنون بازنشسته شدهاست حاوی شش آینه هر یک به قطر 1.8 متر بود.
دکتر "ریچارد گرین"، مدیر این تلسکوپ، گفت: "همه جنبههای این پروژه در واقع یک تجربه اول است."
گرین افزود: "این (از نظر قدرت تفکیک) مثل تلسکوپی با قطر 22.8 متر عمل میکند.
این قدرت وضوحی به ما میدهد که 10 بار بیشتر از تلسکوپ هابل است." تلسکوپ فضایی هابل با آینه 2.4 متری برخی از شفافترین عکسها را از جهان برداشته است.
استفاده از دو آینه 8.4 متری چیزی معادل ظرفیت نوری یک آینه واحد 11.8 متری و قدرت وضوح تلسکوپی حتی بزرگتر را فراهم میکند.
طبق این گزارش، دکتر گرین در ادامه گفت: "هوای متلاطم و بادهای جوی زمین باعث میشود ستارهها تار و دچار اعوجاج شوند.
ما باید آنها را از حالت تار خارج کنیم تا بتوانیم دو آینه را ترکیب کرده و کاری کنیم که مثل یک آینه عمل کنند.
برای این کار، دو آینه ثانوی کاسه مانند در تلسکوپ طراحی شده است که ضخامت هر یک 1.6 میلیمتر است و از پشت با 672 مغناطیس پوشانده شده است.
یک کامپیوتر نور یک ستاره مرجع را تحلیل میکند و تعیین میکند که نور ستاره چقدر دچار اعوجاج شده است سپس مغناطیسها وارد عمل میشوند، و شکل آینه ثانوی را هزار بار در ثانیه عوض میکنند تا این اعوجاج جوی را تصحیح کنند.
آینههای ثانوی تلسکوپ در سال 2008 تحویل داده خواهند شد و ابزارهایی که از این سیستم نوری به اصطلاح تطبیقی بهرهبرداری خواهند کرد، یک سال بعد از آن راهاندازی خواهد شد.
یکی از این ابزارها "انفرومتر البیتی" خواهد بود. دکتر هیل توضیح داد: "این انفرومتر (inferometer) خاصیت صفرکنندگی دارد یعنی در ترکیب با نور دو آینه میتوانید نور یک ستاره درخشان را حذف کنید و به سیارات محو و کم نور کنار آن بنگرید.
این ابزار قاعدتا باید این توانایی بیسابقه را به منجمان بدهد که از این سیارات خارجی (خارج از منظومه شمسی در اطراف سایر ستارهها) عکس بگیرند."
دکتر گرین دراین زمینه گفت: "این وضوح خارقالعاده به ما امکان خواهد داد به سیارات و منظومههای درحال تشکیل اطراف ستارههای نزدیک بنگریم و سایر محققان نیز با استفاده از این تلسکوپ، قلب کهکشانهای اطراف را کاوش خواهند کرد تا سیاهچالههای فوقالعاده عظیم را بهتر درک کنند."