ماموریت کاوشگر "داون" (DAWN)به معنای سپیده صبح برای اکتشاف یک کمربند سیارک بین مریخ و مشتری به منظور یافتن سرنخهایی در مورد نحوه پیدایش منظومه شمسی، پس از یک تاخیر طولانی روز پنجشنبه آغاز میشود.
به گزارش واحد خبر مرکز مطالعات و پژوهش هاى فلکى ـ نجومى به نقل از سایت "dawn.jpl.nasa.gov" ، در صورت موفقیتآمیز بودن این ماموریت، این نخستین کاوشگر روباتیک خواهد بود که در مدارهای دو جرم متفاوت قرار میگیرد. این موفقیت مرهون یک موتور الکتریکی پربازده است که انرژی آن را گاز زنون تامین میکند.
اهداف "داون"، دو جرم از بزرگترین اجرام در کمربند سیارک یعنی "وستا" و "سرز" هستند که به اعتقاد دانشمندان سرنخهایی از تشکیل منظومه شمسی را در دست دارند.
پرتاب موشک بدون سرنشین حامل داون برای ساعت 7 و 20 دقیق صبح روز پنج شنبه به وقت محلی (11 و 20 دقیقه به وقت گرینویچ) از ایستگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال برنامه ریزی شده است.
آخرین تلاش برای پرتاب داون در ماه ژوییه به دنبال یک سلسله مشکلات فنی و نامناسب بودن وضع هوا لغو شد. ناسا تصمیم گرفت کاوشگر مریخ و سپس ماموریت شاتل رادر ماه اوت انجام دهد سپس به فکر بازگرداندن داون به محل سکوی پرتاب بیفتد.
فضاپیما بر روی یک موشک بدون سرنشین دلتا-2 به مدار اطراف زمین پرتاب میشود تا در آنجا بتواند صفحههای بال خورشیدی 19.7 متری خود را باز کند و یکی از سه موتور یونی برای سفر چهار ساله به "وستا" را روشن نماید.
داون در فوریه سال 2009 به سوی مریخ به حرکت درمیآید، اما به کندی و با گذشت زمان بر سرعت آن افزوده میشود.
موتور کاوشگر با تلمبه زدن یونهای باردار الکترریکی گزنون در یک میدان الکتریکی روشن میشود که طی آن ذرات شتاب میگیرند و برای سرعت 142 هزار و 400 کیلومتر در ساعت در فضا آماده میشوند. نیروی گاز خروجی، کاوشگر را در جهت مخالف میراند.
این حرکت که با فشار یک صفحه کاغذ بر روی کف دست انسان برابر است به حدی ملایم است که بر روی زمین کارایی ندارد. اما در فضا که نیروی جاذبه خنثیکننده وجود ندارد، سرعت به مروز زمان افزایش مییابد.
چهار روز طول میکشد تا سرعت داون از صفر به 94 کیلومتر در ساعت برسد، اما فقط 1.2 لیتر سوخت نیاز دارد. بعد از 12 روز سرعت کاوشگر به 288 کیلومتر در ساعت و بعد از یک سال به 8 هزار و 800 کیلومتر در ساعت خواهد رسید که تا این زمان فقط 57 لیتر سوخت مصرف کرده است.
مارک ریمان مهندس ارشد داون در آزمایشگاه نیروی محرکه جت ناسا در پاسادنا کالیفرنیا این موتور را شتاب همراه صبر مینامد.
موتورهای کنترلکننده شیمیایی متعارف یک دهم کارایی موتور یونی داون را دارند و سوخت بسیار بیشتری مصرف میکنند. به همین خاطر است که زمانی که یک کاوشگر به هدف مورد نظر خود میرسد در مدار آن جرم کیهانی میماند.
اولین هدف داون وستا است که چهارمین سیارک بزرگ در این منطقه است و تنها جرم در کمربند سیارک که با چشم غیرمسلح از زمین قابل رویت است. این سیارک یک هسته آهن و آثاری از جریان گدازه در سطح آن دارد. دانشمندان این سیارک را بسیار شبیه ماه میدانند.
وستا یک دهانه آتشفشانی بزرگ دارد که عمق آن به حدی است که جبه سیارک را نمایان میسازد. انتظار میرود این سیارک به سوالات دانشمندان در مورد ترکیب و نحوه تشکیل وستا کمک کند.
این فضاپیما سه ابزار علمی برای مطالعه ویژگیهای سطح و تعیین ترکیب شیمیایی این اجرام کیهانی دارد.
داون بعد از شش ماه رصد، مدار این سیارک را ترک میکند و راه طولانی سه ساله خود را به سیاره کوتوله سرز که شاه کمربند سیارک است آغاز میکند.
هرچند سرز یخی نسبتا نزدیک وستا قرار دارد، اما تحت شرایط کاملا متفاوتی تشکیل شده است. این سیارک حاوی مواد معدنی آبدار و احتمالا یک جو ضعیف است.
با مقایسه این دو سیارک دانشمندان امیدوارند چیزهای بیشتری در مورد نحوه تشکیل منظومه شمسی فراگیرند.