سال ۲۰۲۵ یکی از هیجانانگیزترین سالها برای مطالعهی سیاهچالهها بود؛ اجرامی کیهانی با گرانشی آنقدر قوی که حتی نور نیز نمیتواند از آنها بگریزد. در این سال، کشفیات بزرگی درک ما از سیاهچالهها را دگرگون کرد و توجه جامعهی علمی را به خود جلب نمود.
۱. کشف «نقاط قرمز کوچک» توسط تلسکوپ جیمز وب
دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) سیاهچالهای فوقپرجرم را شناسایی کردند که با سرعتی بسیار بالا در حال رشد است. این سیاهچاله زمانی وجود داشته که عمر جهان تنها حدود ۵۷۰ میلیون سال بوده است.
۲. سیاهچالهای سرگردان
در کشفی شگفتانگیز، یک سیاهچالهی فراری با جرمی حدود ۱۰ میلیون برابر خورشید مشاهده شد که با سرعتی عظیم در فضا حرکت میکند و در پشت سر خود ردی طولانی از گاز بر جای میگذارد که در آن ستارگان جدید شکل میگیرند.
۳. سیاهچالهی مرکز کهکشان راه شیری چندان آرام نیست
مشاهدات جدید با استفاده از رصدخانهی ALMA نشان داد که اطراف سیاهچالهی مرکزی کهکشان ما (قوس A* یا Sagittarius A) پر از جریانها و گردابههای گازی پرانرژی است؛ برخلاف تصور پیشین که آن را نسبتاً آرام میدانستند.
۴. درخشش جدید از سیاهچالهی کهکشان ما
در ژانویه ۲۰۲۵، اخترشناسان برای نخستین بار تابشهای فروسرخ با انرژی بالا از سیاهچالهی مرکز راه شیری را ثبت کردند؛ کشفی مهم در شناخت رفتار آن.
۵. «آروغ» کیهانی غولآسا
در یک کهکشان دوردست، دانشمندان فوران عظیمی از ماده را مشاهده کردند که از سیاهچالهای با سرعتی در حدود ۲۱۵ میلیون کیلومتر در ساعت بیرون رانده میشد؛ پدیدهای نادر و بسیار پرانرژی.
۶. قویترین فوران ثبتشده از یک سیاهچاله
اخترشناسان انفجاری را ثبت کردند که از سیاهچالهای در فاصلهی حدود ۱۰ میلیارد سال نوری رخ داده و انرژی آن معادل تابش ۱۰ تریلیون خورشید بوده است؛ قدرتمندترین فوران مشاهدهشده تاکنون.
۷. قدیمیترین و دورترین سیاهچالهی شناختهشده
با استفاده از دادههای تلسکوپ جیمز وب، دانشمندان موفق به کشف قدیمیترین و دورترین سیاهچالهی شناختهشده شدند که زمانی شکل گرفته که عمر جهان تنها حدود ۵۰۰ میلیون سال بوده است.
۸. و شاید بزرگترین سیاهچالهی تاریخ
در یکی از هیجانانگیزترین اعلامها، پژوهشگران از شناسایی سیاهچالهای با جرمی حدود ۳۶ میلیارد برابر جرم خورشید خبر دادند؛ یکی از بزرگترین سیاهچالههایی که تاکنون کشف شده است.
جمعبندی
سال ۲۰۲۵ نقطهی عطفی در پژوهشهای مربوط به سیاهچالهها بود و نشان داد که:
-
سیاهچالهها در کیهان اولیه بسیار سریعتر از انتظار رشد کردهاند
-
سیاهچالهی مرکز کهکشان ما فعالتر از تصور پیشین است
-
فورانها و انفجارهای انرژی باورنکردنی در اطراف سیاهچالهها رخ میدهد
-
رکوردهای جدیدی از نظر قدمت، فاصله و جرم سیاهچالهها ثبت شده است
---------
برگرفته از: space